Η ομιλία του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκου Φίλη στη Βουλή για το Σύμφωνο Συμβίωσης.
Το κείμενο της ομιλίας του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτή η Βουλή να αναδειχτεί Βουλή των δικαιωμάτων. Και αυτή η επιδίωξη γίνεται κάτω από το κράτος καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης όπως αυτή δημιουργείται από τα μνημόνια, τη λιτότητα. Πράγματι αυτό το κράτος ραγίζει δικαιώματα, αμφισβητεί δικαιώματα. Η Βουλή των δικαιωμάτων πρέπει να αντιμετωπίζει στο σύνολο τα δικαιώματα και κοινωνικά και πολιτικά με την ευρεία έννοια, γιατί και τα προσωπικά έχουν πολιτική χροιά. Το προσωπικό είναι και πολιτικό.
Δεν υπάρχουν δικαιώματα alacarte. Η αντίληψη ότι υπάρχουν τα καλά δικαιώματα που αφορούν την εργασία και τα κακά ή κατ’ ανοχήν δικαιώματα που αφορούν τις προσωπικές σχέσεις είναι μια αντίληψη που συνιστά μήτρα των διακρίσεων.
Θα σας θυμίσω τη φράση ενός φιλελεύθερου Γερμανού αντιναζιστή, ο οποίος έλεγε μετά τον πόλεμο: «Όταν χτυπούσαν και συλλάμβαναν τους Εβραίους, λέγαμε ότι αυτά είναι για τους Εβραίους και δεν μας αφορά. Όταν χτυπούσαν και συλλαμβάναν τους ομοφυλόφιλους, λέγαμε ότι αυτά είναι για τους ομοφυλόφιλους και δεν μας αφορά. Όταν χτυπούσαν και συλλαμβάναν τους κομμουνιστές, λέγαμε ότι αυτά είναι για τους κομμουνιστές και δεν μας αφορά. Και μετά ήρθε η σειρά μας». Άρα, λοιπόν, δεν υπάρχει άσκηση δικαιωμάτων α λα καρτ.
Δεύτερον, είναι προφανές ότι τα κοινωνικά δικαιώματα, τα άυλα –όπως λέγονται- δικαιώματα, αυτά που συγκροτούν περισσότερο έναν ορίζοντα αξιών και λιγότερο υλικών διεκδικήσεων, διχάζουν, διαφοροποιούν με άλλο τρόπο τις κοινωνίες. Σήμερα είχαμε μια μικρή εικόνα αυτής της διαφοροποίησης, μια οριζόντια διαφοροποίηση διακομματικά σε σχέση με το ζήτημα του συμφώνου συμβίωσης.
Αυτή η οριζόντια διαφοροποίηση υπέρ των κοινωνικών δικαιωμάτων, που εδράζεται σε μια αντίληψη πολιτικού φιλελευθερισμού –η οποία δυστυχώς στη χώρα μας είναι ρηχή, γιατί η κοινωνία των πολιτών είναι ισχνή- προφανώς προκαλεί οριζόντιες αντιδράσεις. Το διακομματικό τόξο του κοινωνικού συντηρητισμού και των διακρίσεων το είδαμε και σήμερα στη Βουλή. Το βλέπουμε και στις τηλεοράσεις. Βλέπουμε τους ρασοφόρους του μίσους, οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με τον χριστιανισμό αλλά με άλλα εξουσιαστικά πράγματα έχουν.
Το βλέπουμε καθημερινά μέσα από αντιλήψεις ακροδεξιάς κοπής, μέσα από την παρότρυνση του ρατσισμού, του εθνοφυλετισμού και του εθνικισμού που σε συνθήκες κρίσης, όπως ζούμε σήμερα, εμφανίζεται ως παραμυθία για τα δεινά των πολιτών.
Είναι προφανές ότι σε αυτό το μαύρο μέτωπο με τις αποχρώσεις του, σε αυτό το διακομματικό τόξο του κοινωνικού συντηρητισμού και των διακρίσεων υπάρχει ανάγκη να ορθώσουμε μέσα από την κοινωνία των πολιτών, αλλά και μεταξύ μας εδώ, ένα μέτωπο του ορθού λόγου, ένα μέτωπο το οποίο θα λέει «ως εδώ και μη παρέκει» στις διάφορες αντιλήψεις που αμφισβητούν σε μια μεγάλη κατηγορία πολιτών, σε πολλές κατηγορίες πολιτών κατά περίπτωση, το δικαίωμα να ζουν ισότιμα και με ισονομία.
Άκουσα, και θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτό, παρ’ ότι απουσιάζει το ΚΚΕ απ’ ό,τι βλέπω, την αντίληψη σύμφωνα με την οποία για όλα φταίει ο καπιταλισμός. Πρόκειται για έναν πρωτόγνωρο ταξικό αναγωγισμό, ο οποίος δεν επιβεβαιώνεται από την ίδια την ιστορία. Αν πιστεύει κανείς ότι οι παραβιάσεις εις βάρος των δικαιωμάτων των γυναικών, οι παραβιάσεις εις βάρος των ομοφυλοφίλων, ο ρατσισμός είναι φαινόμενα τα οποία εκλείπουν όταν έρθει ο σοσιαλισμός στην κοινωνία μας, στη χώρα μας, δεν λαμβάνει υπόψη του τι έζησαν οι κοινωνίες στην ανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του υπαρκτού σοσιαλισμού και βεβαίως δεν λαμβάνει υπόψη την κοινωνική εμπειρία. Πρόκειται για μια χιλιαστικού τύπου αντιμετώπιση της ιστορίας.
Η πραγματικότητα που αφορά τους πολίτες είναι ότι υπάρχουν πολλές αδικίες και αντιθέσεις που προκύπτουν όχι από τη βασική, κεφάλαιο-εργασία, αλλά από άλλες πολύ σημαντικές, όπως είναι η σχέση άντρα και γυναίκα, όπως είναι η διαφορετικότητα ως προς τη σεξουαλικότητα και βεβαίως η μεγάλη αντίθεση που έχει να κάνει με το περιβάλλον, με το μεγάλο οικολογικό πρόβλημα.
Άρα, το κοινωνικό πρόβλημα στο οποίο κάποιοι αναφέρονται με τρόπο αναχρονιστικό και υπονομευτικό για την απελευθερωτική πορεία είναι ένα πρόβλημα το οποίο συνδυάζεται με πολυμορφία αντιθέσεων, δυνάμεων αλλαγής, με ένα μπλοκ που δεν αφορά μόνο εργατισμό, αλλά αφορά ένα σύνολο δικαιωμάτων κοινωνικών και πολιτικών που εδράζονται σε διαφορετικά κοινωνικά και πολιτικά υποκείμενα.
Γύρω από τη σεξουαλικότητα, γύρω από το δικαίωμα στην απόλαυση της ηδονής, γύρω από την αγάπη οργανώνονται δικαιώματα και υποχρεώσεις. Διαφορετικά, αν η σχέση παραμένει γυμνή νομικά, τότε αφηνόμαστε στον αυτοματισμό των συγκυριακών συσχετισμών δύναμης που συχνά προσλαμβάνει άγριες μορφές και διαστάσεις. Οι καταπιεσμένες σεξουαλικές μειονότητες έχουν ζήσει αυτού του είδους την ένταση της αγριότητας. Συνεπώς, η συζήτηση σήμερα εδώ είναι συζήτηση που αφορά την ισότητα, την ισονομία, τα δικαιώματα όλων των πολιτών.
Είναι σαφές ότι σε αυτήν την πρόταση, σε μια πρόταση που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί κανένας να διαπιστώσει καθημερινές αντιδράσεις. Τα μίντια είναι η μια μορφή αυτών των αντιδράσεων και συχνά πυκνά βλέπουμε ότι αυτές οι αντιδράσεις, που –επαναλαμβάνω- έχουν θεσμικό χαρακτήρα με ράσα συχνά, αλλά έχουν και άτυπο χαρακτήρα. Το βλέπουμε στην καθημερινότητα με τους πολίτες που κάτω από πολλά προβλήματα ψάχνουν για τον εχθρό δίπλα τους και ο διαφορετικός οιασδήποτε διαφορετικότητας είναι ο εύκολος εχθρός. Είναι προφανές ότι σε αυτήν την πραγματικότητα πρέπει να ορθώσουμε ένα ανάστημα δημοκρατίας, ένα αποφασιστικό ανάστημα ορθού λόγου.
Άφησα τελευταίο ένα μεγάλο ζήτημα που αφορά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία. Είναι προφανές ότι αυτή η συζήτηση εδώ θα ήταν διαφορετική μεταξύ μας αν είχαμε όλοι γίνει μαθητές σε σχολεία όπου δεν είχε απαγορευμένη συζήτηση γύρω από τη σεξουαλικότητα, γύρω από το σεξ, γύρω από ένα μεγάλο μέρος της ζωής των ανθρώπων δηλαδή.
Είναι υποχρέωση της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τρόπο υπεύθυνο, με τρόπο που να αξιοποιεί τους επιστήμονες και όχι άσχετα πρόσωπα, με τρόπο που να συγκροτεί ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο, να φέρει στα σχολειά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε, για να μην επαναληφθούν κάποια άλλη στιγμή στη Βουλή κραυγές και απόψεις σαν και αυτές που ακούσαμε εδώ μέσα και οι οποίες δεν τιμούν τη Βουλή.
Ευχαριστώ.
