Η πρώτη τοποθέτηση του Υπουργού στο 11ο Περιφερειακό Συνέδριο για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση
27-03-18 Η Ομιλία του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστα Γαβρόγλου στο 11ο Περιφερειακό Συνέδριο για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση, Θεσσαλονίκη
Κατά τη διάρκεια της απογευματινής Συνεδρίας που έγινε στο πλαίσιο του 11ου Περιφερειακού Συνεδρίου για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση, στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Παιδεία, Έρευνα και Οικονομία της Γνώσης», ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κώστας Γαβρόγλου, ανάφερε απαντώντας σε τοποθετήσεις ομιλητών:
«Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει μια ιστορία που έχει σημαδέψει και το παρόν του. Είναι μια ιστορία εξαιρετικά θετικών παρεμβάσεων και ως προς στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στο σύνολο της αλλά και ως προς τα όσα συμβαίνουν εδώ στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Σημαντικός είναι και ο ρόλος του στα Βαλκάνια, όπως και οι πρωτοβουλίες των διδασκόντων και των φοιτητών του. Από την άλλη μεριά ακούγοντας τον πρύτανη τον κ. Μήτκα, είχε κανείς την αίσθηση ότι όλα είναι ιδανικά και ότι θα είναι ακόμη καλύτερα αν αυξηθεί η χρηματοδότηση. Δεν μιλάει κανείς και για τις εγγενείς παθογένειες που έχουν ιστορικά διαμορφωθεί. Αν θέλετε μπορώ να σας πω εγώ για το Υπουργείο μας, μπορώ να σας πω για την εκπαίδευση στο σύνολο. Αναρωτηθήκατε γιατί τα σχολεία δεν άνοιγαν στο παρελθόν ποτέ στην ώρα τους; Δεν ήταν θέμα οικονομικό. Πέρασαν δισεκατομμύρια από το Υπουργείο Παιδείας. Ήταν πελατειακός ο λόγος. Ήταν λόγοι οι οποίοι αυτοϋπονόμευσαν το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Και πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί καταφέραμε και το κάναμε τα τελευταία δύο χρόνια και θα το κάνουμε και τον τρίτο χρόνο. Το κάναμε ακριβώς γιατί δεν έχουμε αυτή τη λογική. Το λέω αυτό γιατί πρέπει να σταθούμε κριτικά απέναντι στις παθογένειες. Παθογένειες οι οποίες ειδικά σε αυτό το επίπεδο δεν έχουν πολιτικό χρώμα, διότι πηγάζουν από μια κουλτούρα την οποία πρέπει όχι μόνο να την αποτρέψουμε αλλά να την διώξουμε εντελώς από πάνω μας. Όντως είναι χαμηλή η χρηματοδότηση, όμως δεν ακούσαμε και καμία καλή κουβέντα για το 1,5 εκατομμύριο που έχουμε δώσει τους μήνες που πέρασαν στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ήδη έχουμε υποσχεθεί και είναι καταγεγραμμένο ότι θα αυξηθεί ο προϋπολογισμός όλων των ιδρυμάτων κατά 45%. Είναι συν 51 εκατομμύρια. Αυτό γίνεται γιατί για πρώτη φορά εξασφαλίσαμε χρήματα λόγω των εξοικονομήσεων σε δαπάνες που κάναμε και γιατί ως χώρα ‘παίρνουμε τη στροφή’. Αναρωτιέται, πάλι, ο αγαπητός μου πρύτανης και το ‘αγαπητός’ το εννοώ: ‘Γιατί δεν ρωτήθηκε το ΑΠΘ σε όλη αυτή τη διαδικασία που γίνεται των συνεργειών με τα ΤΕΙ’; Μα, πώς να ερωτηθεί το ΑΠΘ όταν είναι το πρώτο ίδρυμα που με τόση μεγάλη ένταση βγαίνει ενάντια στο εγχείρημα; Με αποφάσεις της συγκλήτου, με αποφάσεις των κοσμητειών, με αντιδράσεις για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, ότι ό,τι καταθέτουμε είναι περιττό και πρόχειρο. Ζητήσαμε με τον Γ.Γ του Υπουργείου στη Σύνοδο Πρυτάνεων στα Καλάβρυτα να συγκροτήσει η Σύνοδος μια επιτροπή και δεν έγινε τίποτα. Γιατί; Γιατί δεν πίστευε ότι θα γίνει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, όπως δεν πίστευαν ότι θα ψηφίσουμε τον νόμο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση τον Αύγουστο. Οι πολιτικές συγκρούσεις και οι πολιτικές διαφορές πρέπει να βγαίνουν από τη μέση. Θυμόσασταν τι γινόταν για τον νόμο που ψηφίσαμε τον Αύγουστο; Που έλεγαν ότι τα πανεπιστήμια θα καταρρεύσουν; Τίποτα από αυτά δεν έγινε. Το λέω γιατί πρέπει όλοι να κρινόμαστε.
Μου έκανε επίσης μεγάλη εντύπωση ότι για την παραβατικότητα μίλησε μόνο ο κ. Παρασκευόπουλος και αν πάρετε τις εφημερίδες θα νομίζετε ότι γίνεται το «έλα να δεις» στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ. Αυτό όμως δεν είναι υπέρ τον Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Και σας ρωτώ, τόσα χρόνια έχει υπάρξει για το θέμα αυτό μια πρόταση; Η μόνη πρόταση είναι να αστυνομοκρατούνται τα Πανεπιστήμια και αυτή την πρόταση δεν την αποδεχόμαστε. Ξέρετε γιατί δεν υπάρχουν προτάσεις; Γιατί κανένας -εκτός από εμάς για πρώτη φορά- δεν σκύβει να καταλάβει ποιο είναι το πρόβλημα. Δεν σκύβει να καταλάβει γιατί η νεολαία περιθωριοποιείται. Τι οδηγεί τη νεολαία στην περιθωριοποίηση; Είναι τρελή η νεολαία; Είναι βίαιοι λόγω DNA; Όχι προφανώς. Είναι ένα βαθύτατο κοινωνικό πρόβλημα. Και αν νομίζετε ότι όταν διάφοροι ανόητοι πάνε και πετάνε μπογιές, αυτό είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να το λύσει η αστυνομία, κάνετε λάθος. Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι η γενικευμένη βία και η παραβατικότητα στην κοινωνία μας. Και αυτό αντανακλάται βεβαίως και στα Πανεπιστήμια. Για αυτό κάναμε και αυτή την Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν Κοινωνικοί Λειτουργοί, Εισαγγελείς, εκπρόσωποι της Αστυνομίας, Ψυχολόγοι, έχουμε τους ανθρώπους που έχουν τεράστια εμπειρία με τα ναρκωτικά. Αυτό είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα. Το να γκρινιάζουμε συνέχεια και να λέμε ότι η Πολιτεία δεν κάνει τίποτα είναι λάθος. Τι έχουν κάνει τα Ιδρύματα που ζουν το πρόβλημα και θα μπορούσαν να μας κάνουν και κάποια πρόταση για την αντιμετώπισή του; Δεν υπάρχει κάτι ως προς αυτό. Από το 2011 που είχε καταργηθεί η διάταξη για το άσυλο, δεν έχει κανείς διαμαρτυρηθεί για τη βία που υπήρχε στα Πανεπιστήμια. Και τώρα που μπήκε ξανά η διάταξη για καθαρά πολιτικούς λόγους υπάρχει αυτή η διαμαρτυρία. Αν νομίζει κάποιος ότι η διάταξη αυτή είναι η πηγή της παραβατικότητας, πραγματικά θα έλεγα να ξανασκεφτεί τη ζωή του στο Πανεπιστήμιο. Δεν μπορεί η μόνη πρόταση να είναι «γιατί δεν έρχονται τα ΜΑΤ στα Πανεπιστήμια».
Αρκετά πανεπιστήμια ζητάνε πρόσθετους βαθμούς ελευθερίας. Εμείς θεωρούμε ότι σήμερα τα πανεπιστήμια έχουν άπειρους βαθμούς ελευθερίας, αλλά έχουν και διάφορα προβλήματα που ήταν αποτέλεσμα των βαθμών ελευθερίας. Θέλετε να μιλήσουμε για το ρεζιλίκι των Μεταπτυχιακών Σπουδών; Όχι όλων προφανώς. Αλλά δείχνει ότι ορισμένα μέρη μιας κοινότητας είναι συνυπεύθυνα δια της σιωπής. Και αυτό είναι πρόβλημα. Εμείς λοιπόν είπαμε ότι προϋπολογισμοί στο πόδι, δεν θα γίνονται. Οι πανεπιστημιακοί δεν θα διπλασιάζουν τους μισθούς τους. Όταν ήρθε ο κύριος Γιούνκερ εδώ, ορισμένοι πανεπιστημιακοί είχαν το θράσος να του δώσουν επιστολή καταγγέλλοντας τον Υπουργό Παιδείας ότι πάει να τους βάλει φραγμό στα έσοδα που έχουν από τα Μεταπτυχιακά και μέσω του κ. Γιούνκερ ήρθαν οι επιστολές αυτές σε εμάς. Νομίζετε ότι αυτή είναι ακαδημαϊκή συμπεριφορά; Έστω και από έναν! Πραγματικά, αυτό είναι κάτι που με έχει σοκάρει. Λοιπόν, τα μεταπτυχιακά στα οποία υπήρξαν μεγάλα προβλήματα τώρα κανονικοποιούνται.
Στο ΤΕΙ Κρήτης που έχει και Μηχανικούς και είναι ένα από τα καλύτερα ΤΕΙ της χώρας μαζί με τα δύο ΤΕΙ που ήταν στην Αττική, είχαν 15 μεταπτυχιακά πέρσι, όλα με δίδακτρα. Φέτος η πρόταση που ήρθε είναι ότι τα 9 από τα 15 είναι δωρεάν. Δεν λέω ότι όλα έχουν αυτή τη δυνατότητα. Πάντως πρέπει να συζητήσουμε όλοι μαζί συνολικά την πολιτική για τα μεταπτυχιακά. Η διαδικασία που έχουμε επιλέξει είναι τα δωρεάν μεταπτυχιακά να δημοσιεύονται κατευθείαν στο ΦΕΚ και στα υπόλοιπα να ελέγχουμε τον τρόπο που έχουν καταρτιστεί οι προϋπολογισμοί. Θα σας φέρουμε προϋπολογισμούς που είχαν καταρτιστεί από αρκετά τμήματα στο παρελθόν. Δεν μας τιμά ως χώρα, όχι μόνο ως Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Θέλω να σας πω ως ομότιμος προς ομότιμο: Το δυσκολότερο πρόβλημα που έχουμε είναι πώς θα αποσυρθούμε από την καθημερινότητα του Πανεπιστημίου. Εγώ λέω ότι ως ερευνητικά δραστήριοι έχουμε άπειρες δυνατότητες να εμπλακούμε στην καθημερινότητα του πανεπιστημίου. Ας αφήσουμε όμως χώρο για τα νέα παιδιά. Τα πνίγουμε τα νέα παιδιά. Υπάρχουν νέα παιδιά που θέλουν να μπουν στον πανεπιστημιακό τον χώρο και δεν ξέρουν από πού να αγκιστρωθούν.
Με τον αντιπρόεδρο του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελητηρίου έχουμε μια διαφορά. Εμείς θεωρούμε ότι η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση πρέπει να καλλιεργεί τους πολίτες, πρέπει να καλλιεργεί τη γνώση. Δεν είναι μονοσήμαντη η σχέση με τη λεγόμενη αγορά εργασίας. Η στρεβλή σχέση, έχει σχέση και με την στρεβλή οικονομία που είχαμε τόσο καιρό. Η κρατικοδίαιτη οικονομία δεν έδωσε αυτές τις δυνατότητες μιας δυναμικής ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Άρα ανακυκλώθηκε ένα ήδη προβληματικό θέμα. Για πρώτη φορά έχουμε συγκροτήσει το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας και Ανθρώπινου Δυναμικού που ρόλος του είναι όχι μόνο να κανονικοποιεί αυτή τη σχέση αλλά να κάνει και έρευνες για το μέλλον των επαγγελμάτων. Και βεβαίως αυτό που είναι ιδιαιτέρως σημαντικό είναι η δημιουργία των Διετών Προγραμμάτων Σπουδών που θα δίνουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προσόντων που θα είναι ακαδημαϊκά και έγκυρα. Είπατε ότι είναι ακριβό το mentoring γιατί είναι μικρές οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Ξέρετε, όμως, και οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα έχουν μια στρεβλή εντύπωση για το τι σημαίνει επένδυση. Την επένδυση δεν μπορεί να την κάνει μόνο το κράτος, αν τυχόν μπούμε σε μια σχέση συνεργασίας. Καταλαβαίνω ότι για μια μικρή επιχείρηση μπορεί να είναι κάτι το προβληματικό. Μπορούμε να δούμε έναν τρόπο κλιμακωτό.
Θα μου επιτρέψετε να πω μία προσωπική, και αν θέλετε πολιτική, δυσκολία που ενδεχομένως να αντιμετωπίσουμε με την εξατομικευμένη Ιατρική. Ξέρω όλα τα υπέρ, μην το κουράσουμε. Αυτό όμως τη στιγμή που δεν γίνεται μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μέρος της κοινωνικής ρητορικής των ίδιων των γιατρών, ενέχει τον κίνδυνο να ξεχάσουμε όλη τη λειτουργία της προληπτικής. Να ξεχάσουμε όλο το πρόβλημα, όπως είναι για παράδειγμα το περιβάλλον, αφού τα πάντα είναι στο DNA. Ξέρω ότι αδικώ την εξατομικευμένη Ιατρική λέγοντάς το έτσι. Έχω, όμως, πλήρη συνείδηση. Το ξέρω το θέμα πολύ καλά. Αλλά ξέρετε ότι το success story τέτοιων παρεμβάσεων υποσυνείδητα κάνει μία κοινωνία να ‘γλιστράει’. Λέω, λοιπόν, ότι οπωσδήποτε ‘ναι’, αλλά ταυτόχρονα και οπωσδήποτε ‘ναι’ στην αναβάθμιση της Αγωγής Υγείας στα σχολεία και στην κοινωνία γενικότερα.
Τώρα, ως προς το Καλλιτεχνικό Σχολείο. Καταρχάς έγινε μία συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα. Θα προσπαθήσουμε να δούμε τι θα γίνει με το νέο κτήριο και τι θα γίνει με το Παπάφειο. Δεύτερον, είπατε ότι είναι αποκλειστική ευθύνη του Υπουργού. Ξέρετε ότι δεν είναι. Είμαι πολύ ανοιχτός γιατί δεν χρειάζεται πολλή διπλωματία για να συνεννοούμαστε. Δεν είναι τόσο απλό θέμα. Έχει σχέση με τον Δήμο, έχει σχέση με αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν, υπάρχει ένα κοινωνικό πρόβλημα, υπάρχει ένα θέμα ακαδημαϊκό, αρκετά σοβαρό. Εγώ λέω να το δούμε, αλλά κοιτάξτε, μου έδωσε μία μαθήτρια ένα φυλλάδιο το οποίο ξεφύλλισα, διάβασα ορισμένα άρθρα, ένα από τα οποία ήταν από μία καθηγήτρια. Ένα εξαιρετικά οργισμένο άρθρο το οποίο λέει -μπορώ να σας το διαβάσω και επί λέξει αν θέλετε- δεν με ενδιαφέρουν οι ευθύνες για το πώς φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Εγώ δεν το δέχομαι αυτό από εκπαιδευτικό. Γιατί για να μπορέσουμε να λύσουμε κάποια προβλήματα πρέπει να δούμε γιατί φτάσαμε στα προβλήματα αυτά. Αλλιώς δεν λύνονται. Οργισμένα άρθρα όλοι μπορούμε να γράψουμε, όμως να πάρουμε θέση και να πούμε πώς φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Παρόλα αυτά υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Όσο πιο πολύ ξεκαθαρίζονται οι διαφορές, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να δούμε πού συμφωνούμε και με ποιους συμφωνούμε.
Εγώ λέω να πορευτούμε όλοι μαζί. Και με τις διαφορές μας, αλίμονο. Αλλά να ξέρουμε με σαφήνεια ποιες είναι οι διαφορές, να ξέρουμε και με σαφήνεια ποιες είναι οι συγκλίσεις. Και παρόλο που είπαμε αυτά που είπαμε για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, συνεχίζω να πιστεύω ότι η πόλη της Θεσσαλονίκης και η Περιφέρεια έχει από τα αξιολογότερα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που πρέπει οπωσδήποτε να ενισχυθούν ανεξαρτήτως των όποιων διαφορών υπάρχουν. Η Πολιτεία είναι και πρέπει να είναι τυφλή σε αυτό.
Τελειώνω με κάτι πάρα πολύ σοβαρό. Και αυτό είναι η σχέση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τα σχολικά κτίρια. Αν η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν πάρει στα χέρια της αυτό που της ανήκει, τα σχολεία θα καταρρεύσουν σε λίγα χρόνια. Ορισμένα ήδη καταρρέουν. Ας μην αρχίσουμε να παίζουμε ένα blame game για το ποιος φταίει, διότι αν γίνει κάτι θα είναι πάρα πολύ σοβαρό. Και επειδή τα κτίρια γερνούν σαν τους ανθρώπους και μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα, κάνω έκκληση και πάλι: κάθε δήμος να έχει ένα πρόγραμμα για το τι πρέπει να κάνει για τα σχολικά κτίρια».
