Αγαπητοί φίλοι,

Ανέλαβα την Παιδεία, τον Πολιτισμό, την Επιστημονική Έρευνα και τον Αθλητισμό, ίσως σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της νεότερης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής ιστορίας. Όχι μόνο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, αλλά και εξαιτίας μιας αλυσιδωτής αντίδρασης που γρήγορα μας έφερε να αμφισβητούμε αλήθειες, όρια και κατακτήσεις των δημοκρατικών μας κοινωνιών, που θεωρούσαμε αυτονόητες. Υπάρχει όμως τίποτε πιο επικίνδυνο από το αυτονόητο;

Όταν μια κοινωνία εξαναγκάζεται να επαναπροσδιορίσει την αλληλεγγύη, το σεβασμό, την αξιοπρέπεια, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η ίδια η ελευθερία και η δημοκρατία δεν ήταν ποτέ και δεν είναι – ειδικά σήμερα – έννοιες αυτονόητες.

Η σημερινή μας συνάντηση έχει για εμένα ένα χαρακτήρα διττό. Είμαστε εδώ για να ενδυναμώσουμε τη συλλογική μνήμη αλλά και για να διασφαλίσουμε πως τα παιδιά μας θα αναπτύξουν από νωρίς, ιδανικά σαν ένστικτο, την ανεκτικότητα, το διάλογο, τον σεβασμό και την προστασία του διαφορετικού, την αναγνώριση του  άλλου, όχι μέσα από την επιφύλαξη και το φόβο αλλά μέσω της αλληλοκατανόησης και της αλληλεγγύης.

Είμαστε σήμερα εδώ γιατί αναγνωρίζουμε την σημασία της παιδείας στην διαμόρφωση των δημοκρατικών κοινωνιών. Διεκδικούμε να έχουμε νέους ανθρώπους με  κριτική σκέψη και γρήγορα δημοκρατικά αντανακλαστικά. Στην εποχή μας, ένα κομμάτι της τεχνολογίας μεταλλάσσεται από βοηθητικό εργαλείο σε υποκατάστατο της πραγματικότητας, συρρικνώνει το χρόνο και αποδομεί τη μνήμη.  Είναι υποχρέωσή μας να μην αρνηθούμε αλλά να αναπτύξουμε την τεχνολογία και την καινοτομία, χωρίς όμως να υποτασσόμαστε σε εκείνη. Αντίθετα να την εντάξουμε στη θέση που της ταιριάζει: σημαντικό, ενδεχομένως, βοήθημα για την εμπέδωση και ανάπτυξη των δημοκρατικών αξιών, της ιστορικής γνώσης, της ευρύτερης παιδείας.

Θέλουμε δασκάλους έτοιμους να διαμορφώσουν και να στηρίξουν τις γενιές των νέων ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη. Η πρόκληση είναι μεγάλη. Πώς όμως οπλίζεις καλύτερα τους δασκάλους σου; Θέλω να υπογραμμίσω τη σημασία των ανθρωπιστικών σπουδών, που στο όνομα των αριθμών και της ταχύτητας, τείνουμε να παραμελούμε.

Φίλοι μου όμως, και το γνωρίζετε καλά, μόνο με την αφοσίωση, την επένδυση του χρόνου και την σκληρή μελέτη της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της ποιοτικής και κοινωνικής σκέψης, απεγκλωβίζεις το νου και καλλιεργείς περαιτέρω την κριτική στάση στους δασκάλους, που με τη σειρά τους θα την διδάξουν στα παιδιά μας. Θέλουμε να δώσουν την ευκαιρία στις νέες γενιές να γίνουν colorblind, genderblind και religionblind. Για να γίνει όμως αυτό είναι υποχρέωσή μας να τους δώσουμε τα εργαλεία και να τους εμπιστευτούμε. Μόνο με την ενθάρρυνση της νέας γενιάς, μπορούμε να οικοδομήσουμε αντικειμενικές βάσεις που θα αποτρέψουν τη βία.

Αγαπητοί συνάδελφοι, για εμένα, που έρχομαι από μια χώρα αντιμέτωπη με μια ιδιαίτερη κατάσταση εξαιτίας της γεωπολιτικής της θέσης, είναι ύψιστης σημασίας όχι μόνο η ανάδειξη των προβλημάτων που προκύπτουν στις ζωές των μεταναστών, αλλά και η αναζήτηση των τρόπων ενσωμάτωσής των τελευταίων, μέσω, μεταξύ άλλων, των προγραμμάτων σπουδών, στις πολυπολιτισμικές μας κοινωνίες, στις Ευρωπαϊκές μας κοινωνίες. Πιστεύω πως η ανάπτυξη των ανθρωπιστικών σπουδών αποτελεί πολιτική πρόληψης, ενώ σήμερα δυστυχώς καλούμαστε να γιατρέψουμε τα συμπτώματα.

Υιοθετούμε την Διακήρυξη, της οποίας και είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές. Είμαστε σίγουροι ότι η προσπάθεια αυτή θα δώσει νέα ώθηση στη διαδικασία που ακολουθείται ήδη στην Εκπαίδευση για την ενίσχυση της ιδιότητας του πολίτη, τόσο σε κάθε μια από τις χώρες μας χωριστά, όσο και συνολικά στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Σας ευχαριστώ