Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση
Δράσεις ΥΠΑΙΘ για τη συμπερίληψη παιδιών προσφύγων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα
Στόχοι Υπουργείου Παιδείας
Το Υπουργείο Παιδείας υλοποιεί πλήθος πολιτικών για την πλήρη συμπερίληψη των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Στόχος της εκπαιδευτικής μας πολιτικής είναι η διαμόρφωση του διαπολιτισμικού και συμπεριληπτικού σχολείου του 21ου αιώνα μέσα από την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στους μαθητές και την ενίσχυση των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών.
Σχολική χρονιά 2021-22: Αριθμητικά στοιχεία
Αποτέλεσμα των συντονισμένων πολιτικών του Υπουργείου είναι φέτος να έχουμε το υψηλότερο ποσοστό εγγραφής (έως και 95% - 16.417 μαθητές) και φοίτησης (75% - 12.285 μαθητές) μαθητών προσφύγων – συνεχίζουμε και ενισχύουμε τις δράσεις μας για το 100%.
Οι σχολικές μονάδες έχουν ενισχυθεί:
- Με προσλήψεις 1578 εκπαιδευτικών για τις 110 Δομές Υποδοχής Εκπαίδευσης Προσφύγων (ΔΥΕΠ) και Τάξεις Υποδοχής στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση σε όλη την επικράτεια,
- Με τοποθετήσεις 87 εκπαιδευτικών σε θέσεις Συντονιστών Εκπαίδευσης Προσφύγων.
- Με την εκ νέου ενεργοποίηση του προγράμματος παροχής διερμηνείας στις σχολικές μονάδες
Πολιτικές Υπουργείου Παιδείας για τη συμπερίληψη μαθητών προσφύγων στα σχολεία
Ι. Σύστημα υποδοχής και ένταξης
Τάξεις Υποδοχής Ι: για μαθητές με ελάχιστη ή μηδενική γνώση της ελληνικής γλώσσας
- Εντατικό πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας 15 ώρες/εβδομάδα σε ξεχωριστή τάξη, αλλά εντός του σχολείου
- Παράλληλα, οι μαθητές παρακολουθούν και μαθήματα στην κανονική τους τάξη, όπως Φυσική Αγωγή, Μουσική, Πληροφορική, Ξένη Γλώσσα ή και άλλο μάθημα, σύμφωνα με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων
Ο μικρότερος αριθμός μαθητών με τον οποίο δημιουργούνται Τάξεις Υποδοχής είναι 7 για την Β/θμια και 9 για την Α/θμια. Σε κάθε Τάξη Υποδοχής δύναται να συμμετέχουν μαθητές από διαφορετικές τάξεις της ίδιας βαθμίδας.
Σε περίπτωση που σε όμορες σχολικές μονάδες υπάρχουν μαθητές που έχουν ανάγκη να φοιτήσουν σε Τάξη Υποδοχής, μπορούν να μετεγγραφούν σε σχολική μονάδα στην οποία λειτουργεί ήδη Τάξη Υποδοχής, με απόφαση του Διευθυντή Εκπαίδευσης.
Οι ΔΥΕΠ εντάσσονται στην τυπική εκπαίδευση και λειτουργούν στα σχολεία, κατά τις απογευματινές ώρες. Οι ΔΥΕΠ αποτελούν ένα προενταξιακό σχήμα, που εξυπηρετεί όχι μόνο τις γνωστικές ανάγκες των παιδιών προσφύγων (εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας), αλλά και της επαφής με το σχολικό πλαίσιο και τα όριά του, καθώς και την εκπαιδευτική διαδικασία. Κυρίως όμως στοχεύουν στην ψυχοκοινωνική υποστήριξη των παιδιών, την ενδυνάμωση της ταυτότητάς τους μέσα στο νέο περιβάλλον που ζουν και, την επιστροφή σε μια ήρεμη ρουτίνα, που τα παιδιά αυτά έχουν στερηθεί .
Οι ΔΥΕΠ ορίζονται σε σχολικές μονάδες, κατ΄εξαίρεση, είτε για τους λόγους που προαναφέρθηκαν είτε για λόγους χωροταξικούς.
Παροχή δυνατότητας διερμηνείας σε εκπαιδευτικούς και γονείς
Παρέχονται υπηρεσίες διερμηνείας σε σχολεία σε περισσότερες από 20 γλώσσες: Συνεργασία του ΥΠΑΙΘ με τη ΜΕΤΑδραση με την στήριξη της UNICEF
ΙΙ. Υποστηρικτικό υλικό για μαθητές
Εκπαιδευτικό υλικό για παιδιά που δεν έχουν μητρική γλώσσα τα ελληνικά
Στη σελίδα του ΙΕΠ υπάρχει εκπαιδευτικό υλικό για διαφορετικές βαθμίδες εκπαίδευσης και διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα για μαθητές που η ελληνική γλώσσα δεν είναι η μητρική τους.
 |
 |
Πρόγραμμα Ταχύρρυθμης Μάθησης για μαθητές πρόσφυγες Γυμνασίου – Accelerated Learning Program
Το Πρόγραμμα Ταχύρρυθμης Μάθησης (Accelerated Learning Program, ALP) αναπτύχθηκε από ένα σχήμα τριμερούς συνεργασίας, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, της UNICEF και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, με σκοπό να αντιμετωπίσει τα ζητήματα εκπαιδευτικής συμπερίληψης στην κατώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο) για έφηβους/ες μαθητές/ριες με προσφυγική ή μεταναστευτική εμπειρία. Μαθητές/ριες που, στην πλειονότητά τους, εκτός από την πρόκληση της εκμάθησης της γλώσσας του σχολείου, αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην παρακολούθηση των υπόλοιπων μαθημάτων, συχνά εξαιτίας των περισσότερο ή λιγότερο εκτεταμένων περιόδων κατά τις οποίες έχουν μείνει εκτός εκπαίδευσης στη χώρα προέλευσής τους, κατά τη διάρκεια της προσφυγικής διαδρομής, αλλά και κατά το πρώτο διάστημα παραμονής τους στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτό, το Accelerated Learning Program συγκροτήθηκε ως ένα πλαίσιο μάθησης, συμβατό με τα υπάρχοντα προγράμματα σπουδών, μετουσιωμένο σε αντίστοιχα εκπαιδευτικά υλικά για τους μαθητές και τις μαθήτριες, σε οδηγούς για τους/τις εκπαιδευτικούς και σε διαγνωστικές δοκιμασίες για την αποτύπωση γνώσεων και δεξιοτήτων, στα μαθήματα:
- Βιολογία
- Ιστορία
- Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή
- Μαθηματικά
- Φυσική
- Χημεία.
Τα εκπαιδευτικά υλικά για τους/τις μαθητές/ριες συμπυκνώνουν, σε ένα πλαίσιο που είναι δυνατόν να παρουσιαστεί σε ένα σχολικό έτος φοίτησης και σε απλοποιημένη γλώσσα, τις βασικές γνώσεις και δεξιότητες που παρέχονται στα τρία έτη φοίτησης στο Γυμνάσιο, ενώ συνοδεύονται από γλωσσάρια σε οκτώ γλώσσες, οδηγούς εκπαιδευτικού και διαγνωστικά τεστ.
Περισσότερες πληροφορίες: https://alp.teach4integration.gr/to-ergo/
ΙΙΙ. Υποστηρικτικό υλικό για εκπαιδευτικούς
Επιμορφωτικό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση για την Ένταξη»
Το πρόγραμμα έχει ως βασικό στόχο τη βελτίωση των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών και των στελεχών εκπαίδευσης στην επαφή τους με πολύγλωσσα και πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα μάθησης. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να ωφεληθούν μαθητές πρόσφυγες ή μετανάστες, τόσο ως προς την ενίσχυση της σχολικής φοίτησης και τον περιορισμό της σχολικής διαρροής όσο και ως προς τα μαθησιακά τους αποτελέσματα.
Το επιμορφωτικό αυτό πρόγραμμα διαρκεί 400 ώρες και υλοποιείται σε συνεργασία τα Πανεπιστήμια ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, Θεσσαλίας, Ιωαννίνων, Πάτρας και Κρήτης, με το Γραφείο της UNICEF στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Όλα τα παιδιά στην εκπαίδευση», με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, υπό την εποπτεία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).
Το πρόγραμμα «Εκπαίδευση για την Ένταξη» εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια του ΥΠΑΙΘ για επιμορφώσεις, ενημέρωση, επαγγελματική ανάπτυξη και ουσιαστική υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί τουλάχιστον 120.000 μοναδικές επιμορφώσεις εκπαιδευτικών σε θεματικές όπως η χρήση ψηφιακών εργαλείων, τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, τα αγγλικά στο νηπιαγωγείο, τα νέα προγράμματα σπουδών και η διαφοροποιημένη διδασκαλία.
Περισσότερες πληροφορίες: https://www.teach4integration.gr/
Οδηγός για τους εκπαιδευτικούς για συμπεριληπτικές πρακτικές – LearnIn
Το πρόγραμμα LearnIn είναι μια πρωτοβουλία του Γραφείου Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας της UNICEF, σε συνεργασία με τις εκπαιδευτικές αρχές 12 χωρών της περιοχής αυτής, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Υποστηρίζει τους εκπαιδευτικούς να συνεργαστούν ώστε να αναπτύξουν αποτελεσματικούς εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς που οδηγούν σε συμπεριληπτικές πρακτικές. Στην ιστοσελίδα https://www.teach4integration.gr/learnin/ υπάρχει ο Οδηγός για τους Εκπαιδευτικούς με τα κείμενα αναφοράς και τη συμβολή των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα στην ανάπτυξη και αποτύπωση των προκλήσεων και των καλών πρακτικών κατά τη διάρκεια των lockdowns, κατά την επιστροφή στη διά ζώσης εκπαίδευση και για τον σχεδιασμό εξατομικευμένων διαδρομών μάθησης.
Προγράμματα επιμόρφωσης και υλικό για εκπαιδευτικούς
Προγράμματα εκπαίδευσης (ΤΥ, ΔΥΕΠ και διάφορα γνωστικά αντικείμενα) από το ΙΕΠ.
IV. Πληροφορίες για γονείς
Πληροφοριακό υλικό για την εγγραφή, φοίτηση και ένταξη των παιδιών προσφύγων στα σχολεία στην Ελλάδα καθώς και πληροφορίες για τα μέτρα για το COVID-19 έχει μεταφραστεί σε διαφορετικές γλώσσας και μπορείτε να το βρείτε εδώ: https://www.refugee.info/greece/education--greece?language=en
Επιπλέον το ΥΠΑΙΘ σε συνεργασία με την UNICEF και όπως αναφέρθηκε στις παραπάνω ενότητες, προχωράει σε μεταφράσεις των πληροφορίων στη βάση των αναγκών που εγείρονται.
V. Άλλες δράσεις του Υπουργείου Παιδείας
Ψυχοσυναισθηματική Υποστήριξη
Υποστήριξη των μαθητών και των εκπαιδευτικών από Ψυχολόγους και Κοινωνικούς Λειτουργούς των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ) για την προάσπιση της αρμονικής και ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης και προόδου των μαθητών αλλά και τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στην εκπαίδευση .
Τα ΚΕΔΑΣΥ παρέχουν ακόμα συμβουλευτική υποστήριξη στους εκπαιδευτικούς σε ζητήματα αποδοχής της διαφορετικότητας και αξιοποίησης ετερογένειας του μαθητικού προσωπικού, προώθησης ενταξιακών πρακτικών, ενδυνάμωσης συγκεκριμένων μελών ή ευάλωτων ομάδων της σχολικής κοινότητας και αντιμετώπισης καταστάσεων κρίσης.
Ομάδα Συνεργασίας για την ανάδειξη πολιτικών υποδοχής και ένταξης μαθητών
Το ΥΠΑΙΘ σε συνεργασία με το ΙΕΠ, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και τη UNICEF συγκρότησαν την «Ομάδα Συνεργασίας για την ανάδειξη πολιτικών υποδοχής και ένταξης μαθητών παιδιών προσφύγων και μεταναστών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα» τον Νοέμβριο του 2020.
Ενημερωτικές ημερίδες
Διενέργεια σειράς ημερίδων με θέμα “Εκπαίδευση Προσφύγων: Προκλήσεις και Προοπτικές” ανά την Ελλάδα με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής του ΥΠΑΙΘ, στελέχη του Αυτοτελούς Τμήματος Συντονισμού Εκπαίδευσης Προσφύγων, εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπροσώπους της UNICEF, στελέχη εκπαίδευσης, εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, Διοικητές Κέντρων Φιλοξενίας Προσφύγων και εκπρόσωπος του ΕΟΔΥ.
Ενημέρωση στελεχών εκπαίδευσης με θέμα «Εκπαίδευση παιδιών προσφύγων/μεταναστών: Οπτικές και Παρεμβάσεις» και επιμόρφωση στα στελέχη εκπαίδευσης από το ΙΕΠ με θέμα «Παιδαγωγικά ζητήματα της εκπαίδευσης προσφύγων/μεταναστών».
Μετάφραση υλικού για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σε συνεννόηση με το ΥΠΑΙΘ, η UNICEF υλοποίησε δράση κατά την οποία μεταφράστηκε το Κείμενο Οδηγιών για την Σύγχρονη και Ασύγχρονη Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση για μαθητές και γονείς (πρόσφυγες και μετανάστες) σε 11 γλώσσες και διαλέκτους, όπως αραβικά, τουρκικά, παστού, φαρσί, σορανί, κουρμαντζί, γαλλικά, αγλλικά, λιγκαλά, ορντού, αμχαρική. Τις μεταφράσεις αξιοποίησαν μαθητές και γονείς καθώς και Συντονιστές Εκπαίδευσης Προσφύγων σε σχολεία και Ανοιχτές Δομές Φιλοξενίας, προκειμένου να έχουν αδιάλειπτη πρόσβαση στην εκπαίδευση και κατά την αναστολή λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών εξ αιτίας του κορωνοϊού.
