10-09-16 Συνέντευξη του Νίκου Φίλη στην εφημερίδα Αγορά

Ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Νίκος Φίλης παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα Αγορά και στον δημοσιογράφο Μάνο Νιφλή.

ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

1.Υφίσταται και εφέτος ο κίνδυνος να μην ανοίξουν σχολεία λόγω ελλείψεων ή θα υπάρξουν παιδιά που αρχίσουν μαθήματα αργότερα; Ήδη στην περιφέρεια καταγράφονται μεγάλες ελλείψεις που είναι απαγορευτικές για να ανοίξουν σχολεία.

Τα σχολεία θα ανοίξουν από την πρώτη μέρα. Φέτος για πρώτη φορά οι ενστάσεις επί των προσλήψεων αναπληρωτών ελέγχονται από το ΑΣΕΠ και αυτό απαιτεί επιπλέον χρόνο αλλά προσδίδει κύρος και διαφάνεια στη διαδικασία ώστε να πάψει κάθε υπόνοια για πλασματική προϋπηρεσία των εκπαιδευτικών.

2. Πώς θα αντιμετωπίσετε το φαινόμενο των μετατάξεων εκπαιδευτικών σε μητροπόλεις ή άλλες δημόσιες υπηρεσίες την ώρα που λείπουν από τις αίθουσες; Πόσοι εκπαιδευτικοί μετατάσσονται εφέτος;

Οι αποσπάσεις-όχι μετατάξεις- των εκπαιδευτικών όχι μόνο στις μητροπόλεις αλλά και σε όλους τους φορείς του δημοσίου είναι μειωμένες όπως είχαμε δεσμευτεί.

3. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα μαθητές που κάνουν μάθημα σε isobox ή αίθουσες προκάτ. Υπάρχει σχετική πρόβλεψη να αντιμετωπίσετε το θέμα;

Το πρόβλημα είναι υπαρκτό κυρίως στη Δυτική Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Βόλο και αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση ανάλογα με τη δυνατότητα ανέγερσης νέων κτιρίων ή συστέγασης σε κάθε περιοχή.

Παράλληλα προχωράμε σε σύναψη δανείου με την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη χρηματοδότηση δράσεων που αφορούν στην αναβάθμιση στην εξοικονόμηση ενέργειας και την ορθολογική διαχείριση των πόρων (smart school)

4.Θα καταγραφούν και σε αυτή τη σχολική χρονιά ελλείψεις ακόμη και σε πετρέλαιο ή άλλα βασικά υλικά; Τι γίνεται με τις πιστώσεις;

Καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια ώστε τα σχολεία να λειτουργήσουν από την πρώτη μέρα. Τα πρώτα 25 εκ. ευρώ της επιχορήγησης προς τις σχολικές επιτροπές που χειρίζονται αυτά τα θέματα, είναι ήδη στα ταμεία τους.

ΜΑΘΗΜΑΤΑ

5. Έχετε δεχθεί κριτική για «εμμονή» στην αλλαγή μαθημάτων. Ποιες είναι οι ενστάσεις σας στην ύλη ή στον τρόπο διδασκαλίας στα θρησκευτικά, την ιστορία; Υπάρχουν και άλλα μαθήματα στα οποία θεωρείτε ότι πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις;

Δεν πρόκειται για προσωπική εμμονή αλλά για ώριμα ζητήματα που συζητούνται πολλά χρόνια στην εκπαιδευτική κοινότητα.

Η αναμόρφωση του μαθήματος των Θρησκευτικών αποτελεί προϋπόθεση για να παραμείνει υποχρεωτική η διδασκαλία του σε όλους τους μαθητές. Υπάρχει το σχετικό πόρισμα της αρμόδιας Επιστημονικής Επιτροπής του ΙΕΠ που προτείνει την μετατροπή του μαθήματος από ομολογιακό-κατηχητικό σε μάθημα γνώσης των θρησκειών, με ιδιαίτερη έμφαση στην ορθοδοξία. Θα υπάρξει φυσικά η απαιτούμενη επιμόρφωση των θεολόγων ώστε να υποστηρίξουν τη νέα ύλη του μαθήματος.

Για το μάθημα της Ιστορίας δεν υπάρχει ανάλογη επεξεργασία που να έχει φτάσει σε πόρισμα. Υπάρχουν βεβαίως επεξεργασίες από το παρελθόν που όμως η εθνικιστική προκατάληψη και ο φόβος του πολιτικού κόστους εμπόδισαν την αξιοποίησή τους. Είναι ώρα να προχωρήσουμε σε αλλαγές και στα προγράμματα σπουδών της Ιστορίας.

6. Γιατί μειώνετε τις ώρες διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών;

Στο Γυμνάσιο, η μείωση των ωρών στα Αρχαία αφορά αποκλειστικά και μόνο τη διδασκαλία από το πρωτότυπο και στην Α τάξη συνοδεύτηκε με αύξηση των ωρών στα Νέα Ελληνικά. Η επιλογή αυτή απορρέει από μια παιδαγωγική αντίληψη και υπηρετεί το στόχο να μάθουν να μιλούν τα παιδιά καλύτερα ελληνικά. Επεξεργαζόμαστε τη συνολική αναμόρφωση των προγραμμάτων διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Άλλωστε το θέμα των Αρχαίων διαχρονικά έχει αποτελέσει κεντρικό ζήτημα των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων του 20ΟΥ αιώνα στη χώρα μας.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

7. Ποιες είναι οι αλλαγές που θα γίνουν στον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Υπάρχει συγκεκριμένο πλάνο αλλαγών;

Έχουμε συνείδηση ότι το σύστημα των εισαγωγικών για τα Πανεπιστήμια έχει εξαντλήσει τη δυναμική του και στηρίζεται, δυστυχώς, σε μία παγκόσμια πρωτοτυπία που είναι η υποβάθμιση του σχολείου και η ενίσχυση της παράλληλης εκπαίδευσης, πράγμα που σημαίνει μία περαιτέρω οικονομική αιμορραγία της οικογένειας. Εργαζόμαστε, μέσω και του εθνικού διαλόγου, για να υπάρξει, χωρίς βιασύνη αλλά και χωρίς μεγάλες αναβολές, ένα νέο σύστημα επιλογής για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, το οποίο θα αναβαθμίζει το σχολείο. Συνεπώς το νέο σύστημα προϋποθέτει μια αναμόρφωση του Λυκείου και κυρίως των δύο μεγαλυτέρων τάξεων του Λυκείου. Επί πλέον η ευθύνη επιλογής για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα αποδίδεται στο σχολείο και όχι σε άλλα σχήματα εκτός του σχολείου.

Αυτή είναι η φροντίδα μας, αυτός είναι ο σχεδιασμός μας και την κατάλληλη στιγμή μέσα από διάλογο και χωρίς να αιφνιδιάζουμε θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε και στις αποφάσεις.

8. Πώς θα λειτουργεί η διετία του λυκείου για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;

Υπάρχουν πολλές διεθνείς πρακτικές, τις οποίες θα μελετήσουμε και θα προσαρμόσουμε στην ελληνική πραγματικότητα. Στην Ελλάδα, το σύστημα 4 χρόνια Γυμνάσιο και 2 χρόνια Λύκειο δεν είναι εφικτό να εφαρμοσθεί αυτή την στιγμή. Θα αποτελέσει όμως βάση διαλόγου. Θα πάμε βήμα βήμα, ξεκινώντας από την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών και των μεθόδων διδασκαλίας, κατά προτεραιότητα στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, με στόχο να περιορισθεί δραστικά η παραπαιδεία και να ενταχθεί μέσα στο σχολείο το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θα απαιτηθούν όμως και άλλες αλλαγές, όπως η αναβάθμιση της Τεχνικής-Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, ήδη άρχισαν βήματα από φέτος, καθώς και οι αναδιαρθρώσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ώστε πχ να γίνεται εισαγωγή των υποψηφίων σε σχολές και όχι τμήματα και να ενισχύεται η κινητικότητα των φοιτητών.

9. Θεωρείτε ανταγωνιστικό το μοντέλο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σχέση με εκείνα χωρών στα οποία «μεταναστεύουν» Έλληνες φοιτητές;

Τα ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα ερευνητικά κέντρα έχουν υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικό. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι η χώρα μας έχει προσελκύσει την τελευταία επταετία πάνω από 1 δισ. ευρώ κοινοτικών κονδυλίων μέσω προγραμμάτων των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων,

Αυτά όμως συνήθως δεν αναδεικνύονται και τα πανεπιστήμιά μας όπως και τα ερευνητικά κέντρα συχνά απαξιώνονται με έωλα επιχειρήματα είτε από άγνοια είτε σκοπίμως. 

Σήμερα, το μεγάλο στοίχημα είναι η αξιοποίηση της καινοτομίας που προκύπτει από τη γνώση και συνεισφέρει στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Επίσης απαιτείται μεγαλύτερη διασύνδεση με διεθνή  εκπαιδευτικά ιδρύματα και προγράμματα σπουδών σε ξένες γλώσσες προσιτά και ελκυστικά σε αλλοδαπούς φοιτητές και ορθολογικότερη οργάνωση των σχολών και των τμημάτων.

10. Δεν πιστεύετε ότι θα πρέπει να μπει μία τάξη ή όριο στα πανεπιστήμια σε σχέση με τους «αιώνιους» φοιτητές;

Μας απασχολεί ιδιαίτερα η παράταση, καθυστέρηση ή εγκατάλειψη των σπουδών που αφορά  δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος του φοιτητικού πληθυσμού με αυξητικές μάλιστα τάσεις. Το γεγονός ότι στις σχολές στις οποίες παρουσιάζονται μεγάλα ποσοστά καθυστέρησης ή εγκατάλειψης των σπουδών φοιτούν παιδιά από χαμηλά κοινωνικά στρώματα , δεν είναι τυχαίο.

Οι ισχυρισμοί που επικεντρώνουν στους «τεμπέληδες φοιτητές – βαρίδια» για την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση παραβλέπουν μεθοδικά τις αιτίες που οδηγούν σε αυτό το φαινόμενο.

Τα οικονομικά προβλήματα των οικογενειών που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το μεγάλο κόστος των σπουδών, η ανάγκη εύρεσης εργασίας για τη στοιχειώδη κάλυψη κάποιων εξόδων από τους ίδιους τους φοιτητές, η έλλειψη προσδοκιών όσον αφορά την επένδυση στις σπουδές, οι χαμηλές δαπάνες για φοιτητική μέριμνα είναι οι αιτίες που οδηγούν στο φαινόμενο. Αυτά είναι πολιτικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

11. Πριν από λίγες ημέρες δημοσιοποιήθηκαν τα στοιχεία ελέγχων σε ιδιωτικά σχολεία. Κατηγορηθήκατε ότι αυτοί οι έλεγχοι έγιναν αργά αλλά και ότι τα στοιχεία τους δημοσιοποιήθηκαν τις ημέρες των εγγραφών σε αυτά γιατί είστε ιδεοληπτικά αντίθετος στην ιδιωτική εκπαίδευση.

Οι επιτόπιοι έλεγχοι του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) κατέδειξαν πολλές περιπτώσεις ανεξέλεγκτης λειτουργίας ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων μετά την αποδέσμευσή τους από την κρατική εποπτεία.

Η εικόνα αυτή δεν αντιστοιχεί σε εκπαιδευτήρια κύρους και σοβαρής λειτουργίας και σίγουρα αδικεί όσα πράγματι ανταποκρίνονται στις νόμιμες προδιαγραφές.

Εμείς δώσαμε τη δυνατότητα στα ιδιωτικά σχολεία, με πρόσφατη διάταξη που ψηφίσθηκε πριν από λίγες μέρες, να τακτοποιήσουν άμεσα και οριστικά τις εκκρεμότητες τους τηρώντας τους κανόνες περί αδειοδότησης και λειτουργίας των σχολείων, όπως αυτοί προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.

12. Συνεχώς βλέπουν το φως της δημοσιότητας αποκαλύψεις για πλαστογραφίες ή παράνομες διαδικασίες που  ακολούθησαν στελέχη του δημοσίου για τη νομιμοποίηση λειτουργίας του ΙΕΚ ΞΥΝΗ. Ποιες κινήσεις γίνονται ή θα γίνουν, στο πλαίσιο αρμοδιότητας του υπουργείου, για το θέμα;

Το νομοθετικό πλαίσιο για την αδειοδότηση των ινστιτούτων επαγγελματικής κατάρτισης και κολλεγίων είναι σαφές και συγκεκριμένο.

Η Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς ως επιβλέπουσα και αρμόδια αρχή για την αδειοδότηση των Ιδιωτικών ΙΕΚ προέβη  στην ανάκληση της άδειας λειτουργίας του ΙΕΚ ΞΥΝΗ κατ’ εφαρμογή  σχετικής απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.

Οι σπουδαστές δικαιούνται επιστροφής των διδάκτρων που έχουν ήδη προκαταβάλει ενόψει της νέας εκπαιδευτικής  περιόδου, δικαιούμενοι είτε μεταγραφής σε άλλο Ιδιωτικό ΙΕΚ της περιοχής προτίμησης τους, όπου λειτουργεί τμήμα της ειδικότητας τους, είτε δωρεάν μετεγγραφής σε δημόσιο Ι.Ε.Κ., εφόσον λειτουργούν αντίστοιχα τμήματα με την ειδικότητά τους

13. Πρόκειται να γίνει κάποια αλλαγή στην κατεύθυνση καταπολέμησης της παραπαιδείας σε σχέση με τα ιδιαίτερα εκπαιδευτικών του δημοσίου;

Η δυναμική και ανεξέλεγκτη παρουσία της παραπαιδείας στη χώρα μας δεν λειτουργεί συμπληρωματικά αλλά επιτείνει της αδυναμίες του σχολείου, δημόσιου και ιδιωτικού και εμποδίζει την ουσιαστική αναβάθμισή του.

Η παραπαιδεία ως κουλτούρα με ισχυρά κοινωνικά ερείσματα δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία ούτε με ποινικές διώξεις ούτε με νομοθετικές ρυθμίσεις μόνο.

Η αντιμετώπισή της μπορεί να είναι επιτυχής μόνο αν ανατραπεί η μονοδιάστατη λογική του σχολείου (είσοδος σε ΑΕΙ-ΤΕΙ) και ξαναβρεί τον παιδαγωγικό του ρόλο.