Ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Νίκος Φίλης παραχώρησε δυο συνεντεύξεις. Η πρώτη είναι στο www.tvxs.gr και την δημοσιογράφο Νικόλ Λειβαδάρη και η δεύτερη στην εφημερίδα "Η Εποχή". Ακολουθούν οι δυο συνεντεύξεις:

Συνέντευξη στο ΤVXS

- Θα κάνουν όλα τα σχολεία αγιασμό αύριο; Πέρσι, η σχολική χρονιά ξεκίνησε με 272 δημοτικά και νηπιαγωγεία κλειστά. Και πώς θα διασφαλίσετε ότι δεν θα υπάρξουν κενά, με δεδομένο ότι εφέτος έχουμε και λιγότερες προσλήψεις αναπληρωτών – πέρσι είχαμε 23.000 κι εφέτος 20.080.

Όλα τα σχολεία σε πλήρη λειτουργία θα κάνουν αγιασμό στις 12 Σεπτέμβρη όπως διαβεβαίωνα εδώ και πολλούς μήνες. Διαψεύδονται όσοι τοποθέτησαν πολύ πολιτικό κεφάλαιο στις καταστροφολογικές προβλέψεις για κλείσιμο χιλιάδων δημοτικών και νηπιαγωγείων,  κατάργηση του ολοήμερου σχολείου και των τμημάτων ένταξης, τρομακτική μείωση του αριθμού των αναπληρωτών, μείωση των δαπανών για την Παιδεία, καταδίωξη των ιδιωτικών σχολείων κλπ. Εξ αντικειμένου (για να μην αδικήσω..) επρόκειτο για εκστρατεία απαξίωσης του δημόσιου σχολείου. Έπαιξαν και έχασαν! Και κέρδισαν η Παιδεία και οι νέοι.

- Δάσκαλοι και καθηγητές σας κατηγορούν ότι, στην πράξη, συρρικνώσατε το διδακτικό πρόγραμμα και τις ώρες διδασκαλίας για να καλύψετε τις ελλείψεις. Η ΔΟΕ υποστηρίζει ότι με το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα έχουν χαθεί 60 ώρες την εβδομάδα σε κάθε σχολείο, κάτι που σημαίνει 3.500 λιγότερους εκπαιδευτικούς στην πρωτοβάθμια.

Με το Νέο Ενιαίο Τύπο Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου εξασφαλίζεται σε  όλα τα δημοτικά σχολεία της χώρας από 4/θέσια και πάνω, η  ενιαία παροχή κοινών γνωστικών και διδακτικών αντικειμένων (Εικαστικά, Υπολογιστές, Μουσική, Θεατρική Αγωγή, Αγγλικά, 2η Ξένη Γλώσσα, Φυσική Αγωγή). Μέχρι σήμερα ωφελούνταν μόνο 1337 σχολεία που λειτουργούσαν ως ΕΑΕΠ.

Από το σχολικό έτος 2016-2017 όλα τα σχολεία, 3.555 σχολικές μονάδες, θα λειτουργούν με ενιαίο αναβαθμισμένο πρόγραμμα. 

Ακόμη, ενισχύεται η μελέτη – προετοιμασία των μαθητών στο Ολοήμερο σχολείο και στηρίζονται οι οικογένειες των μαθητών που έχουν πραγματική ανάγκη.

Επιπρόσθετα, καταργείται η 7η ώρα για την οποία η εκπαιδευτική κοινότητα είχε έντονες αντιρρήσεις για την παιδαγωγική χρησιμότητάς της, λόγω της κόπωσης των μαθητών και τη μικρή διδακτική διάρκειά της (35 λεπτά). Ταυτόχρονα, εξασφαλίζεται η δημιουργία ζώνης, ανάμεσα στο διδακτικό (08.00-13:15) και εργασιακό ωράριο(13:15-14:00) των εκπαιδευτικών ώστε να διασφαλιστεί η δυνατότητα πραγματοποίησης των συναντήσεων του συλλόγου διδασκόντων όσο συχνά κρίνεται αναγκαίο.

Το πρόγραμμα του γυμνασίου έχει ελαφρυνθεί κατά τρεις ώρες ώστε να συμβαδίζει με τις φυσικές αντοχές των μαθητών και να συμβάλει στην ενεργητική και ουσιαστική μάθηση. Επιπλέον η αλλαγή αυτή προσφέρει κάποιες ώρες εντός του 7/ωρου οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν για ενισχυτική διδασκαλία (π.χ. για τις ξένες γλώσσες, ώστε να είναι δυνατή στο σχολείο η προετοιμασία για το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας ), ομίλους ενδιαφερόντων, προγράμματα πολιτιστικά, περιβαλλοντικά, αγωγής υγείας.

- Προσευχή θα γίνεται από αύριο στα σχολεία; Η τελευταία εγκύκλιος του υπ. Παιδείας προκάλεσε θόρυβο. Κι εσείς, παλαιότερα, είχατε πει ότι «δεν είναι αμαρτία να ξεκινήσει μια μέρα χωρίς προσευχή στο σχολείο»...

Πιστεύει κανείς ότι είναι αμαρτία; Καμιά αλλαγή όμως, δεν γίνεται χωρίς διάλογο. Ιδιαίτερα αν αφορά θέματα συμβολικής ισχύος. Δεν θέλουμε να αιφνιδιάζουμε, ούτε να προκαλούμε. Γι αυτό φέτος αρχίζουμε τη σχολική χρονιά με αγιασμό και προσευχή. Υπάρχει άλλωστε το σχετικό π.δ. Οι αλλαγές στην εκπαίδευση υπακούουν σε ένα σχεδιασμό.

- Έχετε συζητήσει το θέμα της προσευχής και της διδασκαλίας των Θρησκευτικών με τον Αρχιεπίσκοπο; Είστε και υπουργός Θρησκευμάτων πέρα από υπουργός Παιδείας. Και πώς είναι η σχέση σας με τον κ. Ιερώνυμο;

Σέβομαι τον μακαριότατο. Μαζί του υπάρχει ειλικρινής και γόνιμος διάλογος στο πλαίσιο των διακριτών μας ρόλων για όλα τα ζητήματα που αφορούν την Εκκλησία και τη σχέση της με την Πολιτεία. Ο Αρχιεπίσκοπος είναι ένας μετριοπαθής ιεράρχης, και είναι αναμενόμενο να προσπαθεί να εξισορροπήσει ακραίες φωνές που πληθαίνουν στην ιεραρχία. Με την εκκλησία συζητούμε αλλά η απόφαση για τα θέματα παιδείας είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της Πολιτείας

- Ανακοινώσατε το μοντέλο για το νέο Γυμνάσιο, με εξετάσεις μόνον σε 4 μαθήματα. Ποιός είναι ο παιδαγωγικός στόχος και η κεντρική φιλοσοφία αυτών των αλλαγών;

Τα μαθήματα στο γυμνάσιο επεκτείνονται έως τις 31 Μαΐου. Αυτό είναι εφικτό γιατί περιορίζονται μόνο σε τέσσερα τα μαθήματα στα οποία οι μαθητές/τριες θα εξετάζονται γραπτώς στο τέλος του έτους (Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, Μαθηματικά, Φυσική, Ιστορία). Σύμφωνα με το προηγούμενο καθεστώς οι εξετάσεις διαρκούσαν σχεδόν τέσσερις  βδομάδες, καθώς εξετάζονταν στην Α΄ τάξη σε  12  μαθήματα στη Β΄ τάξη σε 13 μαθήματα και στη Γ’ τάξη σε 14 μαθήματα!

Ο χωρισμός του διδακτικού χρόνου γίνεται σε τετράμηνα αντί σε τρίμηνα. Με το προηγούμενο καθεστώς οι μαθητές/τριες έδιναν ωριαία διαγωνίσματα σε όλα τα μαθήματα και στο 1ο και στο 2ο  τρίμηνο. Το σχολείο βρισκόταν σε εξεταστικό πυρετό από τα μέσα Οκτωβρίου μέχρι το τέλος Νοεμβρίου και μετά ξανά από τα μέσα Ιανουαρίου έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Οι μαθητές/τριες επικέντρωναν την προσπάθειά τους στην προετοιμασία των διαγωνισμάτων και  παραμελούσαν τη μελέτη και τις  εργασίες των υπόλοιπων μαθημάτων της εβδομάδας. Παράλληλα, ιδίως οι εκπαιδευτικοί των μονόωρων ή δίωρων μαθημάτων αναγκάζονταν να καταφεύγουν και σε συμπληρωματικά τεστ, επειδή δεν προλάβαιναν να αποκτήσουν καθαρή εικόνα για την παρουσία κάθε μαθητή/τριας στην τάξη.

Αντίθετα, με τον χωρισμό σε τετράμηνα, τα υποχρεωτικά διαγωνίσματα κάθε τετραμήνου μπορούν να διενεργηθούν με μεγαλύτερη άνεση, αφού το χρήσιμο χρονικό διάστημα διπλασιάζεται (από τα μέσα Οκτωβρίου έως 20 Ιανουαρίου και από τέλη Ιανουαρίου έως 31 Μαϊου),  οι εκπαιδευτικοί θα έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους, ιδίως στο 1ο τετράμηνο, για να γνωρίζουν καλά τα παιδιά και να σχηματίσουν γνώμη σχετικά με την επίδοση τους  αξιοποιώντας πολλαπλούς τρόπους αξιολόγησης και όχι μόνο γραπτά τεστ. Επίσης, με το νέο Προεδρικό Διάταγμα που θα ισχύσει από αυτή τη σχολική χρονιά, στο 2ο τετράμηνο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν αντί ωριαίου διαγωνίσματος να αναθέσουν μια συνθετική-δημιουργική εργασία.

- Δεχτήκατε σκληρή κριτική και για τις αλλαγές στα ιδιωτικά σχολεία. Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων σας κατηγορεί οτι δεν χτυπάτε τη μαύρη εργασία αλλά απαγορεύετε την αξιολόγηση και διαλύετε τα ιδιωτικά για να μην υπάρχει μέτρο σύγκρισης με το δημόσιο. Κοινώς, ισοπέδωση προς τα κάτω.

Αποκαθιστούμε  πλήρως τη συνταγματική νομιμότητα γιατί επαναφέρουμε την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και στην υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους εξασφαλίζοντας την ποιότητα των εκπαιδευτικού έργου και, συγχρόνως,  καταπολεμούμε τα φαινόμενα αδήλωτης εργασίας, φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής.

Η επαναφορά του κρατικού ελέγχου αφορά και στην έγκυρη πιστοποίηση των τίτλων σπουδών των ιδιωτικών σχολείων, την ισοτίμησή τους με αυτά των δημόσιων και τη συμμετοχή των μαθητών τους σε εθνικές εξετάσεις.

- Προωθείτε την αλλαγή του συστήματος εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, στα πρότυπα του International Baccalaureate. Θα μιλάμε πλέον για ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ; Το ίδιο μοντέλο είχε προταθεί και στο παρελθόν αλλά δεν προχώρησε.

Πρόθεση μας είναι η αναμόρφωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να αποκτήσει το Λύκειο το μορφωτικό ρόλο του και την επιλογή για την είσοδο στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το σύστημα 4 χρόνια Γυμνάσιο και 2 χρόνια Λύκειο δεν είναι εφικτό να εφαρμοσθεί αυτή την στιγμή. Θα αποτελέσει όμως βάση διαλόγου.

Θα πάμε βήμα βήμα, ξεκινώντας από την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών και των μεθόδων διδασκαλίας, κατά προτεραιότητα στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου,  με στόχο να περιορισθεί δραστικά η παραπαιδεία και να ενταχθεί μέσα στο σχολείο το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θα απαιτηθούν όμως και άλλες αλλαγές, όπως η αναβάθμιση της Τεχνικής-Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, ήδη άρχισαν βήματα από φέτος, καθώς και οι αναδιαρθρώσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ώστε πχ να γίνεται εισαγωγή των υποψηφίων σε σχολές και όχι τμήματα και να ενισχύεται η κινητικότητα των φοιτητών.

- Κύριε Φίλη, σχεδόν όλοι οι υπουργοί που έχουν περάσει από το υπ. Παιδείας έχουν επιχειρήσει και μια – ημιτελή συνηθως – εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Σας ανησυχεί μήπως ακολουθείτε την ίδια αδιέξοδη πεπατημένη; Και μήπως η πραγματικά ριζοσπαστική πολιτική θα ήταν η πραγματική αναβάθμιση και βελτίωση του υπάρχοντος πλαισίου αντί για τις αέναες, και συνήθως αποσπασματικές, αλλαγές του συστήματος;

Τη χρονιά που μας πέρασε επιχειρήσαμε αλλαγές που ήταν  ώριμες στην κοινωνία. Δεν βιαστήκαμε να φέρουμε κάποιο φαραωνικό και υπερφίαλο νομοσχέδιο για μια δήθεν εφ’ όλης της ύλης μεταρρύθμιση. Αφήσαμε αυτή τη δόξα στους προκατόχους μας. Φέτος θα προχωρήσουμε σε αλλαγές που κινούνται στις βασικές κατευθύνσεις που προέκυψαν από τον εθνικό διάλογο για την παιδεία: ισότητα ευκαιριών στην εκπαίδευση, περιορισμό  της διδακτέας ύλης και έμφαση στην εμβάθυνση, ελάφρυνση του ωρολογίου προγράμματος και εξασφάλιση χρόνου για δραστηριότητες δημιουργικής ενασχόλησης ή αντισταθμιστικής εκπαίδευσης, εμπλουτισμό των διδακτικών εργαλείων, υλικών και μεθόδων με στόχο την ενεργητική συμμετοχή των μαθητών/τριών στη μαθησιακή διαδικασία, περιορισμό του εξεταστικού φόρτου και εξασφάλιση περισσότερου διδακτικού χρόνου, αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης με επάρκεια γνώσεων γενικής παιδείας και για τους/τις μαθητές/τριες του ΕΠΑΛ και εξασφάλιση βιώσιμων ειδικοτήτων, μέτρα συμπερίληψης της ειδικής αγωγής στην τυπική εκπαίδευση.

- Η ιστορία του εμφυλίου θα μπει τελικά στα βιβλία της Ιστορίας; Είναι άλλη μια πρότασή σας που προκαλεί αντιδράσεις.

Πιστεύω ότι η διδασκαλία της περιόδου του εμφυλίου πόλεμου μπορεί να ενισχύσει την θετική σχέση των πολιτών με την ιστορική αλήθεια καθώς και την εθνική αυτογνωσία και συμφιλίωση. Προφανώς είναι ευαίσθητο θέμα και χρειάζεται ψυχραιμία και σεβασμό στα γεγονότα, τον πόνο και τις μνήμες όλων των Ελλήνων. Δεν αφορά το άμεσο μέλλον καθώς δεν υπάρχει πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής όπως υπήρξε για το μάθημα των θρησκευτικών.

- Θα αλλάξουν συνολικά τα προγράμματα σπουδών της Ιστορίας;

Για το μάθημα της Ιστορίας υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες  επεξεργασίες από το παρελθόν που όμως η εθνικιστική προκατάληψη και ο φόβος του πολιτικού κόστους εμπόδισαν την αξιοποίησή τους. Η αρμόδια επιστημονική επιτροπή θα τις εξετάσει.  Είναι ώρα να προχωρήσουμε σε αλλαγές και  στα προγράμματα σπουδών της Ιστορίας

- Στο ευρύτερο πολιτικό μέτωπο, τι σηματοδοτεί η δημοπράτηση των τηλεοπτικών αδειών; Η κυβέρνηση μιλά για πάταξη της ανομίας και πολιτική νίκη, η αντιπολίτευση για χτίσιμο «νέας διαπλοκής». Εσείς θεωρείτε ότι με τις 4 άδειες χτυπήθηκε η διαπλοκή; Υπάρχουν φωνές και εντός ΣΥΡΙΖΑ που αντιδρούν στη συμμετοχή εργολάβων και υποδίκων στο νέο τηλεοπτικό τοπίο.

Η κυβέρνηση καθόρισε και εγγυήθηκε μέχρι το τέλος μια διαδικασία πλήρους διαφάνειας και αντικειμενικότητας, η  οποία, συν τοις άλλοις, θα αποφέρει ένα σημαντικό ποσό χρημάτων στο δημόσιο ταμείο. Οι συμμετέχοντες, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης,  αντιμετωπίσθηκαν επί ίσοις όροις , όπως προκύπτει από το αποτέλεσμα.

Το  νέο τηλεοπτικό τοπίο, με κανόνες και με νόμιμες-πληρωμένες άδειες, θέτει τέλος στο καθεστώς των προσωρινών αδειών, δηλαδή το καθεστώς της ασυδοσίας, που διήρκεσε τελικώς 25 χρόνια.

Χρειάστηκε βεβαίως να ανατραπεί το αμαρτωλό πολιτικό σύστημα που εξέθρεψε την διαπλοκή και την ανομία. Απομένουν όμως δύο σοβαρές προϋποθέσεις, τα επόμενα βήματα για την διασφάλιση του δικαιώματος των πολιτών στην ενημέρωση. Το πρώτο είναι η συγκρότηση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), που δεν έχει καταστεί δυνατή εξαιτίας της επιλογής της ΝΔ να παρεμποδίσει την αδειοδότηση των καναλιών, Και το δεύτερο είναι η περαιτέρω αναβάθμιση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, της ΕΡΤ,  που η ποιότητα και η  λαϊκότητα  του μπορούν να διαμορφώσουν υψηλά standards και για τον ιδιωτικό τομέα. 

Η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες επιβεβαιώνει ότι η χώρα έχει εισέλθει σε μια περίοδο πολιτικής σταθερότητας, ότι τα συμφέροντα του παρελθόντος δεν μπορούν να ποντάρουν στα σενάρια της «αριστερής παρένθεσης», ότι η κυβέρνηση ξεκινά από μια νέα αφετηρία το έργο της, που συνίσταται στην αντιμετώπιση της λιτότητας, τη διεύρυνση της Δημοκρατίας και την ίδρυση ενός νέου κοινωνικού κράτους.

- Βλέπετε άμεσες πολιτικές εξελίξεις; Η ανοιχτή αξιολόγηση και τα μέτωπα με τους δανειστές, ο φόβος του δημοσιονομικού «κόφτη» και η κοινωνική δυσαρέσκεια συντηρούν κλίμα εκλογολογίας.

Αρκετές εκλογές έγιναν τον τελευταίο χρόνο και ο λαός σε όλες επιβεβαίωσε την ίδια πολιτική κατεύθυνση. Η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ για έξοδο από μνημόνια και κρίση υπακούει σε εγχώριους και διεθνείς όρους. Η βασική εσωτερική προϋπόθεση είναι η πολιτική σταθερότητα, που συνδυάζεται με την ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη. 

Η εξωτερική προϋπόθεση είναι οι αλλαγές στην Ευρώπη. Αυτές τις ημέρες, με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των ηγετών των μεσογειακών χωρών της Ε.Ε. Το 2017 υπάρχουν κρίσιμες εκλογικές μάχες σε μεγάλες χώρες. Συνεπώς μπορούμε να προσδοκούμε σε μία ευρωπαϊκή κινητικότητα που δεν αφορά μόνο τις ευρωπαϊκές κορυφές αλλά και την κοινωνική βάση, καθώς οι εξελίξεις μπορούν να ξαναδώσουν προτεραιότητα στην ελπίδα.

- Ανασχηματισμό βλέπετε; Κι εσείς θέλετε να μείνετε στο υπουργείο Παιδείας ή θα συζητούσατε τη θέση του γραμματέα του κόμματος, όπως έχει γραφτεί;

Η πρωτοβουλία ανήκει στον πρωθυπουργό. Προσωπικά θέλω να παραμείνω στο υπουργείο Παιδείας. Έχουμε σχεδιασμό τριετίας για τις μεγάλες αλλαγές στην εκπαίδευση με αποδοτικότερη κατανομή των δαπανών και μεγιστοποίηση της αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού. Φέτος έγιναν τα πρώτα βήματα. 

- Τον Οκτώβριο ο ΣΥΡΙΖΑ πάει σε ένα κρίσιμο συνέδριο. Τι περιμένετε και τί πρέπει να περιμένουμε από αυτό το συνέδριο μετά από ενάμισι χρόνο της αριστεράς στην εξουσία; Θα υπάρξει – και χρειάζεται να υπάρξει – διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ προς την κεντροαριστερά ή άλλες δυνάμεις;

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μετεξελιχθεί σε κόμμα διπλή ευθύνης  και διακυβέρνησης και αγώνα. Κόμμα ανοιχτό και δημοκρατικό, ως προ τη λειτουργία του, δηλαδή κόμμα μελών και τάσεων που σέβεται τις κοινωνικές δράσεις και τα κινήματα, δεν τα υποκαθιστά με οιονδήποτε τρόπο, αλλά και δεν διαχέεται σε μια αντίληψη κινηματισμού.

Το κόμμα οφείλει να διατηρεί την πολιτική και ιδεολογική του αυτονομία, αλλά και την  ικανότητα διαλόγου και κοινής δράσης με άλλες πολιτικές οικογένειες της Αριστεράς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Με την έννοια αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον ο διάλογος με σοσιαλδημοκρατικά και οικολογικά κόμματα της Ευρώπης που δεν αφορά μόνον το κυβερνητικό έργο.

- Κύριε Φίλη εγκαλείστε συχνά για αιρετικές, αντισυμβατικές και αμφιλεγόμενες πολιτικές θέσεις, με δεδομένο και τον θεσμικό σας ρόλο στην κυβέρνηση. Αισθάνεστε αντιεξουσιαστής της εξουσίας ή είστε η ιδεολογική συνείδηση του (κυβερνώντος) ΣΥΡΙΖΑ;

Τι να σας πω; Είναι δύσκολη και παρακινδυνευμένη ιστορία η αυτοψυχανάληση! Αυτό που αισθάνομαι είναι ότι συμπεριφέρομαι με βάση την ιστορική-ιδεολογικοπολιτική και γενικότερα πολιτισμική διαμόρφωση, από μικρό παιδί, μέσα στα κινήματα της νεολαίας και της Αριστεράς. Μέσα εκεί ενηλικιώθηκα και μορφώθηκα. Και εκεί οφείλω να δίνω λογαριασμό. Όχι φαντασιακά. Στην νεολαία και την Αριστερά σήμερα. Με συνείδηση του γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος.

Συνέντευξη στην εφημερίδα  "Η Εποχή"

Ξεκινά η νέα σχολική χρονιά. Τι ελλείψεις ενδέχεται να υπάρξουν; Πώς επετεύχθη ο στόχος να μην υπάρχουν κενά και σοβαρές ελλείψεις, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια; 

Δίνουμε μάχη η χρονιά να ξεκινήσει με τα λιγότερα δυνατά προβλήματα. Έχουμε εξασφαλίσει πιστώσεις για συνολικά 20.800 προσλήψεις αναπληρωτών, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα γίνει πριν την έναρξη του σχολικού έτους στις 12 Σεπτεμβρίου.

Διορθώσαμε στρεβλώσεις στη διαδικασία υπολογισμού των κενών και των πλεονασμάτων εκπαιδευτικών.

Ακολουθώντας τη νομοθεσία, επιλέξαμε για πρώτη φορά μετά το 2001, να προηγηθούν οι προσλήψεις της Πρωτοβάθμιας Ειδικής Εκπαίδευσης, αποδεικνύοντας εμπράκτως τη βαρύτητα που δίνουμε στον ευαίσθητο αυτό  χώρο.

Είναι η πρώτη φορά που πριν την έναρξη του σχολικού έτους προσλαμβάνεται ένας τόσο μεγάλος αριθμός αναπληρωτών στην Ειδική και Γενική Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Και μάλιστα φέτος για πρώτη φορά ο έλεγχος των ενστάσεων στις προσλήψεις των αναπληρωτών γίνεται από το ΑΣΕΠ και όχι από τις υπηρεσίες του υπουργείου, γεγονός που καθυστέρησε την έκδοση των οριστικών πινάκων.

 Υπάρχουν πολλά κτιριακά προβλήματα ή ελλείψεις υλικοτεχνικές (π.χ. θρανία, καρέκλες). Αυτά πώς θα τα λύσετε; 

Αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα χρηματοδότησης προκειμένου το κάθε Ευρώ να πιάνει τόπο και να απαντά, δίνοντας λύσεις, στα βασικά προβλήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, βελτιώνοντάς το.

Βάζουμε επιτέλους τάξη στη διαχείριση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ για τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων και την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων.

Συνεργαζόμαστε με την Ειδική Γραμματέα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη χρηματοδότηση δράσεων που αφορούν στη δημιουργία του «έξυπνου σχολείου» (smart school) με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και την ορθολογική διαχείριση των πόρων, την αναβάθμιση ψηφιακών υποδομών των σχολείων της α/βάθμιας και β/βάθμιας εκπαίδευσης (edulabs) και την αναβάθμιση των δικτυακών υποδομών πρόσβασης στο διαδίκτυο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

 Συζητήθηκε το ζήτημα του περιορισμού της πρωινής προσευχής, ενώ θα αλλάξει το μάθημα των Θρησκευτικών. Με δεδομένο πως η σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού αλλάζει, και γίνεται περισσότερο πολυπολιτισμικός τι αλλαγές αναμένεται να γίνουν στα σχολεία; 

Πριν από 10 μέρες ψηφίσαμε στη Βουλή τον νόμο για την διαπολιτισμική εκπαίδευση που βελτιώνει το νομοθετικό πλαίσιο που είχε διαμορφωθεί την τελευταία δεκαπενταετία. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση αποτελεί την παιδαγωγική απάντηση στην πραγματικότητα της πολυπολιτισμικής ελληνικής κοινωνίας.

Πρόκειται για το εκπαιδευτικό μοντέλο που επιτρέπει την διαλεκτική σχέση, και τη συνεργασία ανάμεσα σε άτομα διάφορων εθνικών/μεταναστευτικών ομάδων.

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση είναι ταυτόχρονα μια αρχή (ισότητα ευκαιριών), μια διαδικασία (αλληλεπίδραση ομάδων) και ένα κίνημα (μετασχηματισμός εκπαιδευτικών και κοινωνικών δομών).

Γνωρίζουμε βέβαια ότι πέραν των όποιων νομοθετικών ρυθμίσεων απαιτείται αρκετός χρόνος ακόμη μέχρι η ελληνική κοινωνία βρει τις ισορροπίες που χρειάζονται ώστε με αφετηρία την αλληλοκατανόηση, τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοαποδοχή να προχωρήσει προς ένα μέλλον που θα είναι –ούτως ή άλλως - πολύ διαφορετικό από αυτό στο οποίο μεγαλώσαμε εμείς.

 Φέτος θα κάτσουν στα θρανία και παιδιά προσφύγων και μεταναστών. Τι μέτρα ένταξής τους στην κοινωνία έχουν παρθεί; 

Η πολιτική της κυβέρνησης πέτυχε η Ελλάδα της ανθρωπιστικής κρίσης να αντιμετωπίσει το προσφυγικό με αξιοθαύμαστη αλληλεγγύη, ανθρωπιά και χωρίς πυροδότηση ρατσιστικών-φοβικών αντανακλαστικών από το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας.

Σε ό,τι μας αφορά έχουμε λάβει μέριμνα για την εκπαίδευση των περίπου 15.000 προσφυγόπουλων όπως είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε με βάση τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας.

Τα βρέφη ηλικίας 0-4 ετών θα παραμείνουν κάτω από την επίβλεψη των γονιών τους. Τα παιδιά ηλικίας 4-7 ετών θα παραμείνουν πλησίον των γονιών τους εφόσον και οι γονείς τους βρίσκονται εντός των κέντρων υποδοχής και θα συμμετέχουν στις δραστηριότητες προσχολικής αγωγής. Το ΥΠΠΕΘ θα ιδρύσει αίθουσες νηπιαγωγείων εντός των κέντρων όπου νηπιαγωγοί θα αναλάβουν (με την βοήθεια διαμεσολαβητών ή των μητέρων των παιδιών) την σταδιακή εκμάθηση των Ελληνικών στα παιδιά

Τα παιδιά ηλικίας 7 με 12 ετών θα ενταχθούν σε απογευματινές τάξεις των γειτονικών Δημοσίων Δημοτικών, εκτός των ελαχίστων περιπτώσεων όπου τα κοντινά σχολεία δεν επαρκούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα μαθήματα θα γίνονται σε άλλους κοντινούς διαθέσιμους χώρους ή εντός των κέντρων φιλοξενίας.

Τα παιδιά ηλικίας 12-15 ετών που έχουν τελειώσει το δημοτικό ή/και κάποια μη τυπική μορφή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην χώρα τους, θα ενταχθούν σε απογευματινές τάξεις των ΔΥΕΠ των γειτονικών Δημοσίων Γυμνασίων, εκτός των ελαχίστων περιπτώσεων όπου τα κοντινά σχολεία δεν επαρκούν. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, τα μαθήματα θα γίνονται σε άλλους κοντινούς διαθέσιμους χώρους ή εντός των κέντρων φιλοξενίας.

Το ΙΕΠ σε συνεργασία με την Επιστημονική Επιτροπή έχει προτείνει το πρόγραμμα σπουδών και το ωρολόγιο πρόγραμμα για την εκπαίδευση των προσφύγων το οποίο συμπεριλαμβάνει εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας, μαθηματικά, ξένες γλώσσες, φυσική αγωγή, καλλιτεχνικά και δεξιότητες υπολογιστών. Επιπλέον, το ΥΠΠΕΘ πρόκειται να μεριμνήσει για την διδασκαλία της μητρικής γλώσσας

Στις 15 Σεπτεμβρίου έχει προκηρυχθεί απεργία της ΔΟΕ που αντιδρά "στην υποβάθμιση του ολοήμερου νηπιαγωγείου”. Το υπουργείο ισχυρίζεται πως ισχύει το αντίθετο. Τελικά τι ισχύει; Υπάρχει διάλογος ανάμεσα σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και υπουργείο; Χιλιάδες παιδιά, παρά τις προσπάθειες, έμειναν εκτός νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών. Τι μέτρα θα λάβετε για αυτά τα παιδιά; 

Ο διάλογος με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις υπήρξε εξαντλητικός για όλα τα θέματα. Οι ισχυρισμοί της ΔΟΕ τόσο για το ολοήμερο Νηπιαγωγείο είναι αβάσιμοι και αξιοποιούνται από όσους θέλουν να δημιουργήσουν κλίμα απαξίωσης του δημόσιου σχολείου Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος για πρώτη χρονιά, σε σύγκριση με τα προηγούμενα τριάντα χρόνια, έγιναν εγκαίρως οι προσλήψεις εκπαιδευτικών, ώστε όλα τα σχολεία να λειτουργήσουν από την πρώτη μέρα. Και η ΔΟΕ επέλεξε αυτή τη χρονιά να ξεκινήσει με απεργία! Πρόκειται για αναχρονιστική συνδικαλιστική νοοτροπία που προδίδει ένα κηδεμονευόμενο συνδικαλισμό που δεν λαμβάνει υπόψη την κρίση και τις προσπάθειες για το ξεπέρασμά της. Είναι βέβαιος ότι τέτοιου είδους κινήσεις δεν βρίσκουν σύμφωνους τους εκπαιδευτικούς, τους οποίους εμπιστευόμαστε για την αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου.  

Αυτό που κάναμε είναι να αποκαταστήσουμε πλήρως τη συνταγματική νομιμότητα επαναφέροντας την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και στην υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζουμε την ποιότητα των εκπαιδευτικού έργου και, συγχρόνως, καταπολεμούμε τα φαινόμενα αδήλωτης εργασίας, φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής. Πρόκειται για μέτρα που, εκτός των άλλων, συμβάλλουν και στην αύξηση των δημοσίων εσόδων. Δεν βλέπω λοιπόν το λόγο να συζητούμε για την ανάκληση μέτρων τα οποία πριν ψηφιστούν είχαν συζητηθεί και συμφωνηθεί στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς. Παράλληλα δώσαμε τη δυνατότητα άμεσης και οριστικής τακτοποίησης των εκκρεμοτήτων των ιδιωτικών σχολικών μονάδων τηρώντας τους κανόνες περί αδειοδότησης και λειτουργίας των σχολείων, όπως αυτοί προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.

Η εικόνα της ανεξέλεγκτης λειτουργίας σημαντικού αριθμού ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων μετά την αποδέσμευσή τους από την κρατική εποπτεία που κατέδειξαν οι έλεγχοι του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ), δεν αντιστοιχεί σε εκπαιδευτήρια κύρους και σοβαρής λειτουργίας και σίγουρα αδικεί όσα πράγματι ανταποκρίνονται στις νόμιμες προδιαγραφές.

Ποιοι είναι οι σχεδιασμοί του υπουργείου για τα πανεπιστήμια; Ξεκινά η χρονιά και πολλοί φοιτητές δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν. Πώς θα βοηθηθούν; Θα υπάρξει ενίσχυση στη φοιτητική μέριμνα και στις εστίες; 

Θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία στους φοιτητές να παραμείνουν στα τμήματα που εισήχθησαν . Κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για την ενίσχυση της φοιτητικής μέριμνας. Τα σχετικά κρατικά κονδύλια δεν μειώθηκαν, παρά την αναγκαστική μείωση των δαπανών για Την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αναζητούμε κι άλλους πόρους μέσω του εξορθολογιμού ή και της εξυγίανσης διαφόρων δράσεων πχ η νέα ρύθμιση για τα πανεπιστημιακά συγγράμματα οδηγεί σε εξοικονόμηση τουλάχιστον 20 εκ. ευρώ τα οποία θα κατευθυνθούν στην φοιτητική μέριμνα. Επίσης σχεδιασμός για τις φοιτητικές εστίες και την εστίαση μπορεί να αποδώσει καλύτερες υπηρεσίες με λιγότερα χρήματα.

 Είχατε δεσμευτεί πως θα καταργηθούν τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά. Ποιος ο σχεδιασμός; 

Τα μεταπτυχιακά αφορούν 60.00 φοιτητές. Πρόκειται για ένα παράλληλο πανεπιστήμιο. Η ζήτηση είναι μεγάλη, η ποιότητά τους κατά κανόνα καλή, ενώ, βεβαίως, συχνά, παρατηρούνται φαινόμενα «εμπορευματοποίησης», ιδίως σε ορισμένα «επαγγελματικά» μεταπτυχιακά. Η δημοσιονομική κρίση καθιστά δυσχερή την ικανοποίηση της αυξανόμενης ζήτησης για μεταπτυχιακά. Αν τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν ικανοποιήσουν αυτό το αίτημα, θα αναλάβουν το έργο ξένα ΑΕΙ και μάλιστα με τη γνωστή διαδικασία της εξ αποστάσεως απονομής μεταπτυχιακών. Συνεπώς είμαστε αναγκασμένοι να συζητήσουμε την καθιέρωση προσιτού τέλους εγγραφής στα μεταπτυχιακά, ώστε τα Τμήματα να μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα. Υπάρχουν βεβαίως και άλλες εκκρεμότητες, όπως είναι η επιπλέον χρηματοδότηση των πανεπιστημιακών για τη συμμετοχή τους στα μεταπτυχιακά, παρότι και αυτό συμπεριλαμβάνεται στα διδακτικά τους καθήκοντα. Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε το ενδεχόμενο να προσλαμβάνονται νέοι διδακτορούχοι οι οποίοι με τη συμβολή των πανεπιστημιακών, να αναλάβουν μεγάλο μέρος των μεταπτυχιακών και να δημιουργηθούν έτσι νέες θέσεις εργασίας για νέους; Επιστήμονες που η αδιοριστία τους περιθωριοποιεί.

Μέχρι στιγμής το υπουργείο προσπαθεί να διαχειριστεί, με δεδομένους τους περιορισμούς από τους θεσμούς, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο χώρος της παιδείας. Πότε θα γίνει η μετάβαση από τη διαχείριση στο σχεδιασμό μιας άλλης παιδείας; Πώς προχωρά η επιτροπή παιδείας; Ένα πάγιο αίτημα της αριστεράς ήταν η αύξηση του προϋπολογισμού για την παιδεία. Πώς θα παλέψετε για αυτό; 

Οι δημόσιες δαπάνες έμειναν καθηλωμένες για πολλά χρόνια, κάτω από το 3,5% επί του ΑΕΠ. Δραματική μείωση βέβαια των δημόσιων δαπανών για την εκπαίδευση παρατηρήθηκε κατά την περίοδο 2009-15 κατά 34,1%. Όμως με τον προϋπολογισμό του 2016, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, σταθεροποιήθηκαν οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στο 2,8 % επί του ΑΕΠ και με αυτό τον τρόπο ανατρέπεται η αρνητική πρόβλεψη του μεσοπρόθεσμου 2014-18 της προηγούμενης κυβέρνησης για συνεχή μείωση των δημόσιων δαπανών για την παιδεία, οι οποίες θα μειώνονταν με βάση αυτή την πρόβλεψη το 2016 στο 2,3% επί του ΑΕΠ και θα έφταναν μόλις στο 1,9 % επί του ΑΕΠ το 2018.

Στόχος είναι η σταδιακή αύξηση των δημόσιων δαπανών για την παιδεία ώστε να φτάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά συγχρόνως να γίνεται σωστή αξιοποίηση τους έτσι ώστε να δίνουν λύσεις, στα βασικά προβλήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, βελτιώνοντάς το. Προφανώς η αύξηση των δαπανών για την παιδεία όπως και για την υγεία, συναρτάται τελικώς με τη μεγέθυνση του ΑΕΠ. Άλλες είναι οι δυνατότητες του κοινωνικού κράτους σε μια χώρα με ΑΕΠ 230 δις ευρώ και άλλες οι δυνατότητες με 170δις ευρώ. Δυστυχώς όμως και την εποχή των παχιών αγελάδων κατασπαταλήθηκαν πόροι, έγινε πάρτι με τα ΕΣΠΑ, δημιουργώντας τελικά ερείπια κοινωνικών πολιτικών.

 Η δεξιά χτυπά την κυβέρνηση σε ιδεολογικό επίπεδο στα πεδία της παιδείας και της υγείας. Ποιες οι διαφορές; Είδαμε στο νομοσχέδιο για την ιδιωτική παιδεία μονάχα τη δεξιά (και τη Χρυσή Αυγή) να διαφωνούν. 

Η Παιδεία, παρότι θα έλεγε κανείς το «κοινό καλό», συνιστά και πεδίο αντιπαράθεσης στρατηγικών επιδιώξεων και αξιών ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη και τον κόσμο. Ιδιαίτερα σήμερα που ο νεοφιλελευθερισμό και οι πολιτικές της σκληρής λιτότητας έχουν διαλύσει το κοινωνικό κράτος και έχουν μεταφέρει μεγάλο μέρος των υπηρεσιών παιδείας στην αγορά. Ειδικότερα η ΝΔ στα θέματα της εκπαίδευσης βιώνει μια κρίση ταυτότητας. . Καθώς έχει ενστερνιστεί πλήρως τον νεοφιλελευθερισμό ως κυβερνητική ιδεολογία. Δεν μπορεί να υπερασπιστεί τις εκπαιδευτικές επιλογές του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού, πχ τις ρυθμίσεις για τη λειτουργία των ιδιωτικών σχολείων αλλά και την απαγόρευση λειτουργίας στη χώρα μας ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αυτά που αποτελούν στοιχειώδεις δικλίδες προκειμένου να μην εμπορευματοποιηθεί η εκπαίδευση ανάγονται στην προϊστορία της ΝΔ τότε που ακραίοι κατηγορούσαν ΤΟΝ Κωνσταντίνο Καραμανλή για σοσιαλμανία. Και αυτό φάνηκε στη Βουλή στη ψηφοφορία για την ιδιωτική εκπαίδευση. Η συζήτηση για την αριστεία, που από κοινού ξεκίνησαν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, με τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν οδήγησαν σε όξυνση των εκπαιδευτικών-κοινωνικών ανισοτήτων. Υπάρχουν στοιχεία διεθνών ερευνών αλλά και της ΕΛΣΤΑΤ που δείχνουν ότι τα χρόνια της κρίσης και των πολιτικών της αριστείας, πολλαπλασιάστηκαν οι ευκαιρίες εισόδου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση παιδιών από μορφωμένες και εύπορες οικογένειες, ενώ τα παιδιά από λαϊκές οικογένειες οδηγήθηκαν σε ένα ιδιόμορφο περιθώριο. Αυτή η συζήτηση για την αριστεία, που αποσκοπούσε στην δημιουργία λίγων καλών δημόσιων σχολείων και άφηνε τη μεγάλη πλειοψηφία των σχολείων στην τύχη τους, τώρα φαίνεται να αποκτά πιο συγκεκριμένο σχήμα. Ο κ. Μητσοτάκης είχε χαρακτηρίσει τους μαθητές πελάτες και κορυφαία στελέχη του κόμματός του προχθές στη Βουλή ) Φορτσάκης, Γεωργιάδης, Βορίδης) υποστήριξαν, εν ονόματι «της ελευθερίας της επιλογής», το κράτος να μη χρηματοδοτεί τα σχολεία, αλλά να δίνει κουπόνια στους γονείς οι οποίοι θα επιλέγουν σε ποιο δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο θα πάνε τα παιδιά τους. Προφανώς το δικαίωμα της επιλογής αφορά τους εύπορους και συνδυάζεται με την κατάρρευση της δημόσιας υποχρέωσης για δωρεάν παιδεία. Όπως έχει δείξει η εμπειρία στις λίγες χώρες που εφαρμόστηκε το σύστημα με τα κουπόνια, εντείνεται η εκπαιδευτική-κοινωική ανισότητα δημιουργούνται σχολεία πολλών ταχυτήτων, με καθηγητές πολλών ταχυτήτων, εξανεμίζονται οι δυνατότητες ουσιαστικής μόρφωσης αλλά και κοινωνικής κινητικότητας μέσω του σχολείου για την μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών. Πρόκειται κατ ουσίαν για μορφές «ιδιωτικοποίησης» του δημόσιου σχολείου.

 Οι πολιτικές της κυβέρνησης, μέχρι στιγμής, είναι υπό αυστηρό έλεγχο. Πότε και σε ποια πεδία είναι δυνατόν να εφαρμοστεί η ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ; 

Έγιναν πολλά βήματα στη παιδεία, την υγεία αλλά και την αδειοδότηση των καναλιών που φέρουν το αποτύπωμα της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι η αναβάθμιση της Ειδικής Αγωγής, οι ρυθμίσεις για την ιδιωτική εκπαίδευση, τα δωρεάν γεύματα στους μαθητές, το ολοήμερο δημοτικό για όλα τα παιδιά, κλπ. Τώρα που έχουμε περάσει την πρώτη αξιολόγηση, και έχουν δημιουργηθεί συνθήκες πολιτικής σταθερότητας, πρέπει να ξεπεράσουμε και μια πολιτική αμηχανία. Να μην νομοθετούμε υπό το φόβο της επόμενης αξιολόγησης. Να καταστήσουμε σαφές πρώτα πρώτα στους εαυτούς μας ότι ο λαός μας ψήφισε για να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση αλλά και να εφαρμόσουμε ένα παράλληλο πρόγραμμα. Και αυτό αναλόγως και των ευρωπαϊκών εξελίξεων έχουμε την υποχρέωση να το διεκδικήσουμε στις σχέσεις μας με τους θεσμούς. Η ρύθμιση του χρέους, βήμα βήμα, ο στόχος για άμεση απόφαση σχετικά με τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το 2018, είναι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν ευνοϊκά τη χαλάρωση της επιτήρησης και την προώθηση μεταρρυθμίσεων με κοινωνικά ριζοσπαστικό πρόσημο.        

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χάσει την επαφή με την κοινωνία. Το συνέδριο είναι μια ευκαιρία για να την ανακτήσει; 

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να είναι θεατής των κυβερνητικών αποφάσεων αλλά να λειτουργεί ως συλλογικός διανοούμενος, εκφραστής των αναγκών των πιο αδύναμων στρωμάτων της κοινωνίας και πρωταγωνιστής στους αγώνες για μια κοινωνία δίκαιη, αλληλέγγυα, δημοκρατική, ανθρώπινη. Να αποδειχθεί, διπλής ευθύνης κόμμα, διακυβέρνησης και αγώνα

Οι οργανωτικές αδυναμίες και οι παθογένειες των οργανώσεων της Αριστεράς είναι γνωστές αλλά η αντιστοίχιση του κόμματος με την κοινωνία είναι αναγκαία όσο ποτέ. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς έχει ανάγκη να στηριχθεί σε ένα κόμμα ανοιχτό και δημοκρατικό, δημοκρατικό ως προ τη λειτουργία του, δηλαδή κόμμα μελών και τάσεων που δεν εκφυλίζονται σε τιμάρια κορυφής τα οποία αναγκαστικά θα «εξισορροπούνται» μέσα σε ένα καθεστώς αρχηγισμού. Κόμμα που σέβεται τις κοινωνικές δράσεις και τα κινήματα, δεν τα υποκαθιστά με οιονδήποτε τρόπο, δηλαδή δεν τα καπελώνει, αλλά και δεν διαχέεται σε μια αντίληψη κινηματισμού. Το κόμμα οφείλει να διατηρεί την πολιτική και ιδεολογική του αυτονομία, που βασικό στοιχείο της είναι ο ενωτικός χαρακτήρας είναι η ικανότητα διαλόγου και κοινής δράσης με άλλες πολιτικές οικογένειες της Αριστεράς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Με την έννοια αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον ο διάλογος με σοσιαλδημοκρατικά και οικολογικά κόμματα της Ευρώπης που δεν αφορά μόνον το κυβερνητικό έργο.