11-09-17 Οι αναφορές του Πρωθυπουργού Α.Τσίπρα για την Παιδεία στην 82η ΔΕΘ

Ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του, εγκαινιάζοντας την 82η ΔΕΘ, αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία:

Στον τομέα της Παιδείας, εισάγουμε βαθιές τομές απέναντι σε  αντιδραστικές και αναχρονιστικές αντιλήψεις του εδραιωμένου στάτους κβο.

Με τον προϋπολογισμό του 2017, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, αυξήθηκαν οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση.

Τα σχολεία, για πρώτη φορά πέρσι, άνοιξαν χωρίς προβλήματα, και το ίδιο θα γίνει και φέτος. Ίσως να πάψουμε από εδώ και στο εξής να το αναφέρουμε γιατί πράγματα που θα έπρεπε να συμβαίνουν κανονικά, δεν θα πρέπει να μας απασχολούν και να τα αναφέρουμε, αλλά όλα τα προηγούμενα χρόνια, δυστυχώς, δεν γίνονταν κανονικά.

Η μεγάλη όμως μεταρρύθμιση θα είναι η ριζική αναβάθμιση του ρόλου του Λυκείου, και ο τρόπος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Μειώνονται ριζικά τα μαθήματα στην Β και Γ Λυκείου και αυξάνονται οι ώρες διδασκαλίας στο σχολείο, των μαθημάτων στα οποία θα κρίνεται ο μαθητής.

Έτσι ώστε τα σχολειά μας να πάψουν να είναι απλά πάρεργο των φροντιστηρίων, να πάψουν οι μαθητές να πηγαίνουν στη Γ' Λυκείου και να περιμένουν να περάσει η ώρα για να πάνε στο φροντιστήριο   και να αποκτήσει ξανά η εκπαιδευτική διαδικασία περιεχόμενο.

Με τον νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση μπαίνουν φραγμοί σε αυθαιρεσίες και απορρυθμίσεις που γεννούσε και ενίσχυε ένα νεοφιλελεύθερης έμπνευσης θεσμικό καθεστώς.

Ενώ, επιπλέον, δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σε φοιτητές που ικανοποιούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια για εισαγωγή στα μεταπτυχιακά προγράμματα, αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν δίδακτρα, να εγγράφονται δωρεάν.

Στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου απαντώντας σε ερώτημα του δημοσιογράφου Ν.Ηλιάδη (Εφημερίδα Μακεδονια) ο Πρωθυπουργός είπε:  

ΗΛΙΑΔΗΣ (Εφημερίδα Μακεδονία): Θέλω να σας πάω σε ένα θέμα, το οποίο απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, αναφέρομαι στις Πανελλαδικές και γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικοί περιμένουμε μια οριστική θέση από την κυβέρνησή σας. Ξεκινούν αύριο τα σχολεία, οι μαθητές της πρώτης λυκείου δεν ξέρουν με ποιο σύστημα θα διαγωνιστούν για να μπουν στα πανεπιστήμια. Νομίζω, φαντάζομαι το αναγνωρίζετε κι εσείς, τα μηνύματα που εκπέμπονται από την κυβέρνηση μάς έχουν μπερδέψει λιγάκι. Τη μια μέρα, φαίνεται να καταργείτε τις Πανελλαδικές. Μάλιστα, μια διαρροή, που αποδόθηκε στο Μαξίμου, έλεγε μάλλον ότι εσείς δηλώσατε πώς όσοι θα μπουν φέτος στην πρώτη λυκείου δεν θα δώσουν εξετάσεις, την άλλη μέρα τις επαναφέρετε. Εντέλει, αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο είστε έτοιμοι να δώσετε προς διαβούλευση προβλέπει δύο εξετάσεις, Γενάρη και Ιούνη. Θέλω να σας ρωτήσω, ποια είναι η τελική θέση της κυβέρνησης πάνω σε αυτό το σημαντικό θέμα και πότε νομίζετε ότι θα έχετε την οριστική θέση;

ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μάλλον δεν παρακολουθείτε στενά τις εξαγγελίες και τις παρεμβάσεις. Όλοι οι μαθητές, αυτήν τη στιγμή, και όλοι οι γονείς γνωρίζουν τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης και σας ευχαριστώ που μου κάνετε αυτήν την ερώτηση για να μπορέσω να επανέλθω κι εγώ σε μια εμβληματική μεταρρύθμιση που προχωράμε στον χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το σχολείο, τα τελευταία χρόνια, το Λύκειο, τα τελευταία χρόνια, από τα χρόνια τα δικά μου, τα χρόνια που εγώ ήμουν μαθητής, είχαμε τότε τις δέσμες, τα τέσσερα μαθήματα, είχε γίνει πάρεργο των φροντιστηρίων. Εξεταστικός προθάλαμος και πάρεργο των φροντιστηρίων. Θυμάμαι, μάλιστα, στα χρόνια τα δικά μου, ότι αφήναμε όλες τις απουσίες στο τέλος της χρονιάς, ώστε μετά το Πάσχα δεν πηγαίναμε, δεν πατούσαμε καν. Και εκεί που γινόταν η πραγματική εκπαιδευτική διαδικασία ήταν τα φροντιστήρια. Αυτό δεν άλλαξε και τα επόμενα χρόνια, παρά τις όποιες αλλαγές έγιναν. Άλλες αλλαγές έβαλαν πολύ περισσότερα μαθήματα, άλλες μείωσαν ξανά τα μαθήματα. Όμως αυτό δεν άλλαξε, γιατί η πραγματική διαδικασία γινόταν και γίνεται και σήμερα, δυστυχώς, στο φροντιστήριο και το σχολείο έχει απαξιωθεί, το Λύκειο έχει απαξιωθεί. Είναι μια διαδικασία, η οποία στη συνείδηση του μέσου μαθητή, είναι μια διαδικασία που δεν τον επωφελεί. Είναι βάσανο περισσότερο το σχολείο, δυστυχώς, και αγγαρεία, παρά ουσιαστική διαδικασία. Τι κάνουμε, λοιπόν, εμείς; Αλλάζουμε τη διαδικασία εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προσπαθώντας να δώσουμε αξία και περιεχόμενο στη μαθησιακή διαδικασία στο Λύκειο. Και πώς το κάνουμε αυτό; Πρώτον, μέσα από τη μείωση των μαθημάτων στην οποία ο μαθητής στη Β’ και στη Γ’ Λυκείου, θα καλείται να κρίνεται με βάση τις επιδόσεις τους σε αυτά. Θα σας πω ότι σήμερα, στο ισχύον σύστημα, ο μαθητής στη Γ’ Λυκείου έχει 15 μαθήματα, ενώ εξετάζεται σε τέσσερα από αυτά. Δηλαδή, για να μιλήσουμε με τη γλώσσα της αλήθειας, στα τέσσερα από τα 15 μαθήματα όταν μπαίνει στην τάξη μπορεί και κάτι να παρακολουθεί, για επανάληψη από αυτά που κάνει στο φροντιστήριο και στα υπόλοιπα 11 πηγαίνει για να γράψει παρουσία. Αυτό δεν είναι μαθησιακή διαδικασία. Κάνουμε, λοιπόν, τα 15 μαθήματα, ουσιαστικά τέσσερα, γιατί τα άλλα τρία είναι η γυμναστική, ο εκκλησιασμός, τα θρησκευτικά δηλαδή, και το άλλο είναι ένα μάθημα που δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να καταλάβουν πώς πρέπει να οργανώνουν τις εργασίες τους, διότι και οι εργασίες είναι μέρος της εξεταστικής διαδικασίας. Μειώνοντας τα μαθήματα σε τέσσερα, έχουμε τη δυνατότητα σε αυτά τα τέσσερα μαθήματα να αυξήσουμε τις ώρες. Και από εκεί που ήταν τρίωρα τα μαθήματα στα οποία ο μαθητής κρινόταν, τώρα είναι εξάωρα μέσα το σχολείο, έξι ώρες την εβδομάδα. Και, ταυτόχρονα, δίνουμε τη δυνατότητα, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, τρεις ώρες, εκτός διδασκαλίας, ο μαθητής να μπορεί να βρίσκει τον καθηγητή ο οποίος θα είναι στο σχολείο, προκειμένου να λύνει απορίες. Έξι ώρες, λοιπόν, τα τέσσερα κρίσιμα μαθήματα. Σε αυτά τα τέσσερα κρίσιμα μαθήματα, ο μαθητής θα κρίνεται κατά τη διάρκεια του έτους στις επιδόσεις του, όχι μόνο στη γραπτή διαγωνιστική διαδικασία, αλλά και στις επιδόσεις του τετραμήνου. Και, κυρίως, μέσα από εργασίες, όπου για να διασφαλίσουμε το αδιάβλητο αυτών των εργασιών, στο τέλος του τετραμήνου –γιατί χωρίζουμε σε δύο τετράμηνα, Α’ και Β’ τετράμηνο- οι εργασίες αυτές θα διορθώνονται όχι από τους καθηγητές του ίδιου σχολείου, αλλά με την ίδια διαδικασία των μέχρι σήμερα Πανελλαδικών που γνωρίσαμε, από άλλα σχολεία, όπου χωρίς να γνωρίζουν ποιος μαθητής είναι θα διορθώνουν αντικειμενικά. Και η τελική κρίση στις κεντρικά οργανωμένες εξετάσεις, στις γραπτές εξετάσεις, θα γίνεται σε πανελλαδικό επίπεδο, σε τρία μόλις μαθήματα. Σε τρία από τα τέσσερα μαθήματα. Και, μάλιστα, θα δίνεται και μια ευκαιρία, bonus όπως λέμε, στον μαθητή, καθότι υπάρχει και η διαδικασία του Γενάρη, στην οποία όλοι οι μαθητές θα εξετάζονται κεντρικά, αλλά θα μπορούν να κρατάνε τον βαθμό τους, να τον προσμετράνε στη συνολική επίδοση μόνο αν στην εξέταση του Γενάρη έχουν γράψει καλά. Ενώ αν δεν έχουν γράψει καλά, και έχουν γράψει καλύτερα τον Ιούνη, θα μπορούν να μην συνυπολογίζουν την εξέταση του Γενάρη. Είναι ένα σύστημα, ενδεχομένως, να ακούγεται σύνθετο, αλλά πιστέψτε με, όσοι έχουν περάσει πρόσφατα αυτήν την πολύ έντονη και δύσκολη συναισθηματικά κατάσταση των Πανελλαδικών εξετάσεων και όσοι γονείς έχουν παιδιά που πρόσφατα πέρασαν αυτήν τη διαδικασία, έχουν αρχίσει ήδη και κατανοούν το πόσο πληρέστερο και πόσο καλύτερο είναι για τον ίδιο το μαθητή και, φυσικά, για τις οικογένειες. Η συνολική μας αντίληψη είναι η ενίσχυση του Λυκείου, η ενίσχυση της μαθησιακής διαδικασίας και του περιεχόμενου του παρεχόμενου της εκπαίδευσης, της εκπαιδευτικής διαδικασίας, της παρεχόμενης γνώσης στο Λύκειο, αλλά ταυτόχρονα, πιστεύω ότι κάνουμε και μια μεγάλη τομή στην ίδια τη συναισθηματική εξέλιξη και πίεση που δέχονται οι μαθητές σε αυτήν την πολύ κρίσιμη και δύσκολη ηλικία, όπου βάζουμε τα παιδιά αυτά, των 17 ετών, να κριθούν από μία και μόνο εξέταση, σε ένα και μόνο δεκαήμερο. Πιστεύω, λοιπόν, ότι είναι μια θετική τομή και πιστεύω ότι και οι φορείς στους οποίους έχουμε δώσει τον διάλογο, οι εκπαιδευτικοί φορείς, εκπρόσωποι των καθηγητών, αλλά και στα κόμματα, ο διάλογος αυτός θα είναι ουσιαστικός και θα καταλήξει πολύ σύντομα, ώστε να μπορέσουμε αυτή η ουσιαστική μεταρρύθμιση να γίνει Νόμος του Κράτους μέχρι το τέλος του χρόνου. Άρα, οι μαθητές, οι οποίοι φέτος πάνε στην Α’ Λυκείου θα έχουν το νέο σύστημα εξέτασης. Και κάτι τελευταίο, πιστεύουμε ότι με αυτό το νέο σύστημα θα περιορίσουμε, δεν θέλω να λέω μεγάλα λόγια, δεν λέω θα καταργήσουμε, θα εξαφανίσουμε, θα περιορίσουμε, όμως, το φαινόμενο της παραπαιδείας. Και θα το περιορίσουμε, γιατί θα αναβαθμιστεί η διαδικασία στο σχολειό. Δεν λέω θα το εξαφανίσουμε, διότι ξέρετε για να το εξαφανίσουμε, αυτό έχει να κάνει και με την κουλτούρα μας, έχει να κάνει και με την εμπιστοσύνη στις δυνάμεις των παιδιών μας, έχει να κάνει και με την εμπιστοσύνη μας στο δημόσιο σχολειό. Και, βεβαίως, πάντοτε, όταν στις σχολές υψηλής ζήτησης υπάρχει περιορισμένος αριθμός θέσεων, θα υπάρχει ανταγωνισμός, κακά τα ψέματα. Όμως, πιστεύω ότι θα δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά εκείνα που το αξίζουν, στα παιδιά εκείνα που έχουν τις δυνατότητες και δεν έχουν την οικονομική άνεση να πάνε σε φροντιστήριο, με πολύ μεγαλύτερη άνεση τώρα, με αυτό το σύστημα να είναι πιο καλά προετοιμασμένοι και, άρα, πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό θα μειώσουμε τη μάστιγα αυτή της παραπαιδείας. Και οφείλω και μια τελευταία απάντηση στο ερώτημά σας. Ναι, πράγματι, δεν είναι αυτό σύστημα ελεύθερης πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δεν θα αρνηθώ ότι στις σκέψεις, στη βούληση, στις συζητήσεις που είχαμε όλο αυτό το διάστημα που ήμασταν στην αντιπολίτευση και μετά, το σύστημα της ελεύθερης πρόσβασης, δηλαδή της πρόσβασης σε ένα προπαρασκευαστικό έτος στο πανεπιστήμιο που εκεί θα γινόταν η διαδικασία της προπαρασκευής και της κρίσης, ήταν έντονη στο μυαλό μας. Αυτό το σύστημα δεν μπορεί να γίνει, δεν μπορεί να υλοποιηθεί με τους σημερινούς πόρους που έχουμε στην εκπαίδευση στη χώρα μας. 2,85% του ΑΕΠ έχουμε, ίσως να ήθελε 5% και 6% του ΑΕΠ. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Έχουμε, λοιπόν, κατά την άποψή μου, μια ολοκληρωμένη παρέμβαση που καταργεί τις Πανελλαδικές εξετάσεις, όπως τις ξέραμε, αναβαθμίζει το Λύκειο, ενισχύει τη μαθησιακή διαδικασία και πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα αγκαλιαστεί από τη μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών, των γονιών, αλλά και των καθηγητών, γιατί στόχος μας είναι να καταλήξουμε σε αυτές τις αλλαγές και με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση.