03-03-19 Άρθρο Υφ. Παιδείας Μ. Τζούφη στη «Νέα Σελίδα» για τα ΓΑΚ και το ν/σ που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση

Διαβάστε το άρθρο της Υφυπουργού Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων Μερόπης Τζούφη για τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και το σχετικό νομοσχέδιο το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Νέα Σελίδα».

«Υπάρχουν φορείς και οργανισμοί του Ελληνικού Δημοσίου που λειτουργούν αθόρυβα και αποτελεσματικά και για τον λόγο αυτό, βρίσκονται συνήθως εκτός δημοσιότητας. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ).

Η σύσταση της Υπηρεσίας εντοπίζεται στο 1914 και για πάνω από 100 χρόνια κατέχει κομβικό ρόλο στην διάσωση δημοσίων και ιδιωτικών εγγράφων, στην διαχείριση της πληροφορίας αλλά και στους τομείς της ιστορικής έρευνας, της πολιτιστικής δράσης, της διοικητικής πληροφόρησης και της εξυπηρέτησης του πολίτη. Το νομοθετικό πλαίσιο για τα ΓΑΚ έκτοτε έχει αναθεωρηθεί δύο φορές, το 1939 και το 1991 και μετά την πάροδο 27 ετών προκύπτει η αναγκαιότητα επικαιροποίησής του.

Ο Νόμος του 1991 κατάφερε, ως έναν βαθμό, την αναπροσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις σύγχρονες για την εποχή αντιλήψεις, περί δημοσίων αρχείων και ιστορικών τεκμηρίων και πέτυχε την καθιέρωση μιας κρατικής αντίληψης περί διάσωσης των αρχείων και ανάδειξης του ρόλου των ΓΑΚ. Κυριότερα όμως, καλλιέργησε μια κουλτούρα για την αναγκαιότητα μιας αρχειακής πολιτικής σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Σήμερα, το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με το σχέδιο νόμου που βρίσκεται στη διαβούλευση, μεριμνά για την ενίσχυση των ΓΑΚ, θέτοντας ως βασικούς άξονες τον εξορθολογισμό της διοικητικής δομής την υπηρεσίας, την στελεχιακή αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού με ειδικό επιστημονικό προσωπικό, κατά τα πρότυπα των αντίστοιχων Υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και την ενδυνάμωση της εξωστρέφειας ως προς το επιστημονικό, αλλά και ευρύτερο κοινό.  

Επιπλέον, οι απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής και οι σύγχρονες αρχειακές πρακτικές, καθώς και η ενίσχυση του ρόλου των Γενικών Αρχείων του Κράτους στο πλαίσιο ενός ολοένα και περισσότερο διασυνδεδεμένου δημοσίου τομέα, αποτελούν νέα δεδομένα που επιβάλουν την αναθεώρηση του νομικού πλαισίου λειτουργίας τους.

Πιο συγκεκριμένα, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θέτει ως βασικό στόχο την επικαιροποίηση της διοικητικής διάρθρωσης της Υπηρεσίας, ακολουθώντας την αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (Πρόγραμμα Καλλικράτης). Παράλληλα, ο ρόλος της Κεντρικής Υπηρεσίας ενισχύεται και αναβαθμίζεται.

Επιπρόσθετα, το σχέδιο νόμου ενθαρρύνει την εξωστρέφεια, μέσω της συγκρότησης σχετικής Διεύθυνσης, επιφορτισμένης με τη διαχείριση θεμάτων προβολής και επικοινωνίας. Κύριος στόχος της αποτελεί η ανάδειξη του ιστορικού πλούτου της χώρας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, προς τους πολίτες, την επιστημονική και εκπαιδευτική κοινότητα, χρησιμοποιώντας φυσικές ή ψηφιακές μεθόδους.

Επίσης, η πρόσληψη καταρτισμένου επιστημονικού προσωπικού είναι αναγκαία, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός πλαισίου εύρυθμης λειτουργίας και συνεργασίας των ΓΑΚ με το ευρύτερο Δημόσιο, τους Εκκλησιαστικούς Φορείς και τους λοιπούς κατόχους αρχείων.

Το σχέδιο νόμου ρυθμίζει επιπλέον ζητήματα που αφορούν στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών συγκέντρωσης και διαχείρισης πόρων που προέρχονται από χορηγίες, δωρεές και έσοδα που προέρχονται από συμμετοχή σε ερευνητικά ή άλλα εθνικά και διεθνή προγράμματα, ενώ μεριμνά για την προστασία των αρχείων και του αρχειακού υλικού από την παράνομη εξαγωγή τους από τη χώρα, προβλέποντας την επιβολή ποινικών κυρώσεων.

Καταληκτικά, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους επιτελούν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση, τη διάσωση, τη διατήρηση και την εποπτεία των αρχείων και του αρχειακού υλικού της χώρας. Για τον λόγο αυτό, επιδιώκουμε να ενισχύσουμε την Υπηρεσία και να ενδυναμώσουμε το ρόλο της, διασφαλίζοντας παράλληλα την ισότιμη πρόσβαση όλων στο διαθέσιμο υλικό, με γνώμονα την ελευθερία της γνώσης, της πληροφόρησης, της έρευνας και της καλλιέργειας εθνικής αρχειακής συνείδησης.

Στο Υπουργείο Παιδείας, θεωρούμε πως το σχέδιο νόμου που βρίσκεται διαβούλευση και σύντομα θα κατατεθεί στην Ελληνική Βουλή για συζήτηση και ψήφιση, θα λειτουργήσει προς όφελος των ΓΑΚ, αλλά και της ελληνικής κοινωνίας συνολικά».