Το ρεπορτάζ του «Έθνους» έχει ως εξής:
Της Νικολίτσας Τρίγκα
Με γερασμένο εκπαιδευτικό προσωπικό δουλεύει η ατμομηχανή της δημόσιας εκπαίδευσης . Ιδιαίτερα οι καθηγητές που υπηρετούν στα λύκεια και γυμνάσια της χώρας, έχουν μέσο όρο ηλικίας τα 48,8 χρόνια , ενώ οι οι μαθηματικοί σπάνε κάθε ρεκόρ με μέσο όρο ηλικίας τα 52 χρόνια !. Ακολουθούν οι φυσικοί , χημικοί, βιολόγοι και γεωλόγοι με μέσο όρο ηλικίας τα 51,2 χρόνια και μετά οι φιλόλογοι με μέσο όρο ηλικίας τα 47,7 έτη.
« H εικόνα της ηλικιακής διάρθρωσης του εκπαιδευτικού δυναμικού σε όλες τις βαθμίδες αποτυπώνει πτυχές της οικονομικής κρίσης και της μνημονιακής διαχείρισης της .Τα τελευταία χρόνια έχουν αποχωρήσει τριάντα χιλιάδες εκπαιδευτικοί και έχουν γίνει ελάχιστοι έως μηδενικοί διορισμοί», υπογραμμίζει στο ΕΘΝΟΣ ο υπουργός Παιδείας κ. Νίκος Φίλης και προαναγγέλλει 20.000 διορισμούς εκπαιδευτικών την επόμενη τριετία . Την πραγματικότητα, που επικρατεί στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση κατέγραψε και η έκθεση του ΟΟΣΑ για το 2015 . Με τον Οργανισμό αυτό , όπως εξηγεί ο κ. Φίλης “θα έχουμε διαβουλεύσεις προκειμένου από το σχολείο της κρίσης να περάσουμε στο σχολείο της ανάπτυξης και της συμμετοχής”.
Αυτή τη στιγμή το υπουργείο Παιδείας φτιάχνει ένα νέο “οδικό χάρτη” χαρτογραφώντας το εκπαιδευτικό προσωπικό προκειμένου να έχει μια αντικειμενική εικόνα για όλα όσα τους αφορούν . Η καταγραφή αυτή μέχρι στιγμής δίνει τα εξής στοιχεία:
Στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπηρετούν σε μόνιμες θέσεις συνολικά 135.766 δάσκαλοι και καθηγητές. Από αυτούς οι 66.179 υπηρετούν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι υπόλοιποι 68.123 στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ταυτόχρονα υπηρετούν και 20.234 αναπληρωτές εκ των οποίων οι 13.512 σε νηπιαγωγεία και δημοτικά και οι υπόλοιποι 6.488 σε γυμνάσια και λύκεια .
Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στους μόνιμους εκπαιδευτικούς ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 45,6 έτη ( και στους αναπληρωτές τα 43,4 έτη) . Στη δευτεροβάθμια η ηλικία αυξάνεται και ο μέσος όρος φτάνει το 48,8 έτη ( και τα 48 έτη στους αναπληρωτές) .
Το εκπαιδευτικό προσωπικό της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μοιάζει κάπως ισορροπημένο ηλικιακά καθώς υπάρχει μεγάλος αριθμός δασκάλων και νηπιαγωγών σε ηλικίες που κινούνται μεταξύ 25 -35 ετών .
Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση όμως, η εικόνα είναι διαφορετική καθώς το προσωπικό μοιάζει γερασμένο αφού η μέση ηλικιακή τιμή των μονίμων εκπαιδευτικών είναι τα 48,8 έτη . Την πρωτιά μάλιστα κατέχουν οι μαθηματικοί με μέσο όρο ηλικίας τα 52 χρόνια !. Ακολουθούν οι φυσικοί , χημικοί, βιολόγοι και γεωλόγοι με μέσο όρο ηλικία τα 51,2 χρόνια και ακολουθούν οι φιλόλογοι με μέσο όρο ηλικίας τα 47,7 έτη . Η εικόνα αυτή είναι απογοητευτική αν σκεφτεί κανείς οτι το 57% των μονίμων εκπαιδευτικών είναι φιλόλογοι , μαθηματικοί , φυσικών επιστημών και ξένων γλωσσών , δηλαδή οι ειδικότητες που έχουν εκπαιδευτικούς μεγάλους σε ηλικία .
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΟΣΑ
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται και από την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ - «Education at glance 2015»- η οποία περιγράφει την ελληνική εκπαίδευση ως μια από τις πιο γερασμένες, με δεδομένο οτι συγκαταλέγεται στις χώρες με τους μεγαλύτερους σε ηλικία καθηγητές στα Γυμνάσια και τα Λύκεια. Στην έκθεση αυτή που δημοσιοποιήθηκε πριν από δυο μήνες αναφέρεται ότι το 40% των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας είναι “γερασμένοι” , ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο όρο του 30% στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ , η χώρα μας βρίσκεται στην όγδοη θέση από το τέλος οσο αφορά στις αμοιβές των εκπαιδευτικών . Σε δείγμα 34 χωρών, η Ελλάδα και η Ουγγαρία είναι οι μοναδικές στις οποίες έγιναν περικοπές στους μισθούς των καθηγητών, καθώς κατά μέσο όρο στις υπόλοιπες αυξήθηκαν οι απολαβές.
ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ
Μια συνολική μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση οραματίζεται ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης αλλά γνωρίζει, όπως ο ίδιος λέει, ότι ένα τέτοιο μεταρρυθμιστικό έργο μακράς πνοής δεν εξαντλείται στα όρια μιας τετραετίας. Για αυτό το λόγο θα αναζητήσει,-οπως υποστηρίζει- τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική και κοινωνική συναίνεση, ώστε η εκπαίδευση να αποδειχθεί οργανικό στοιχείο της ανάπτυξης και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών.
Αναφερόμενος στο θέμα του προσωπικού της εκπαίδευσης ο υπουργός μεταξύ άλλων τονίζει ότι :
«Η αντιμετώπιση των αναγκών σε προσωπικό, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, γίνεται, εδώ και χρόνια, με τις προσλήψεις αναπληρωτών μέσω ΕΣΠΑ. Στο καθεστώς των αναπληρωτών στηρίζονται, σχεδόν αποκλειστικά, οι διορισμοί πολλών ειδικοτήτων. Η έλλειψη μόνιμου προσωπικού, δυσχεραίνει τον προγραμματισμό, προκειμένου τα σχολεία να αρχίζουν στην ώρα τους . Η καταχρηστική προσφυγή στα ΕΣΠΑ για προσωρινούς διορισμούς, προκαλεί κι άλλες στρεβλώσεις, καθώς η κοινοτική χρηματοδότηση αφορά αναπτυξιακές δράσεις και όχι την υποκατάσταση του τακτικού προϋπολογισμού».
Το Υπουργείο Παιδείας έχει δεσμευθεί ότι φέτος τα σχολεία θα λειτουργήσουν κανονικά από την πρώτη μέρα. Πως θα γίνει αυτό; Όπως λέει ο κ. Φίλης «ήδη προχωρούμε στο αναγκαίο σχέδιο υπηρεσιακών μεταβολών, ώστε τον Ιούνιο να γνωρίζουμε σε ποιες οργανικές θέσεις θα υπηρετήσουν οι εκπαιδευτικοί του μονίμου προσωπικού. Επίσης, προχωρούμε στον αναγκαίο διοικητικό εξορθολογισμό, ώστε να μην εμφανίζεται το παράδοξο φαινόμενο να συνυπάρχουν ελλείψεις και πλεονάσματα προσωπικού σε διπλανές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης. Τέλος, εκπονούμε ειδική μελέτη για τη νησιωτική και δυσπρόσιτη ορεινή Ελλάδα, προκειμένου η διάρθρωση του προσωπικού να ανταποκρίνεται στο ιδιόρρυθμο γεωγραφικό ανάγλυφο της χώρας».
Για τις προσλήψεις ο υπουργός μεταξύ άλλων αναφέρει ότι:
- Η αντιμετώπιση των αναγκών σε προσωπικό, προϋποθέτει ότι από το 2016 θα επανέλθουν σταδιακά οι μόνιμοι διορισμοί σε όλες τις βαθμίδες. Το Υπουργείο έχει εκπονήσει μελέτη για το διορισμό 20.000 εκπαιδευτικών την επόμενη τριετία, αναλόγως της εξέλιξης των δημοσίων οικονομικών. Η κίνηση αυτή ανταποκρίνεται στην ανάγκη υποστήριξης της αξιοπιστίας της δημόσιας εκπαίδευσης, αλλά συνιστά και έμπρακτο δείγμα μιας στρατηγικής για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων και την ανάσχεση της αιμορραγίας με τους νέους επιστήμονες (drainbrain). Ειδικότερα, προβλέπονται, αρχής γενομένης από το 2016, προσλήψεις χιλιάδων μεταδιδακτορούχων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα.
- Η στελέχωση της εκπαίδευσης προϋποθέτει σταδιακή αύξηση των δημοσίων κονδυλίων, που την τελευταία πενταετία έχουν μειωθεί κατά 35%. Η αύξηση θα έχει ως στόχο τη μεσοπρόθεσμη σύγκλιση των δημοσίων δαπανών, με το μέσο όρο της Ε.Ε.
- Η χρηματοδότηση της εκπαίδευσης θα εξυπηρετήσει μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες, που συζητούνται και θα αποφασισθούν στο πλαίσιο του πραγματοποιούμενου Εθνικού-Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία. Η δημοκρατική ρύθμιση μεγάλων θεμάτων, όπως οι μεταπτυχιακές σπουδές, η τεχνική εκπαίδευση, ο αυτόνομος μορφωτικός ρόλος του λυκείου και η αναμόρφωση-επέκταση του ολοήμερου δημοτικού σχολείου παντού, όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις που, σε βάθος χρόνου, θα δώσουν σάρκα και οστά στη δημοκρατική αξίωση για 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της προσχολικής.
Tέλος, σχετικά με το διάλογο για την παιδεία ο κ. Φίλης υπογραμμίζει: «Φιλοδοξούμε ο διάλογος να μην εγκλωβισθεί σε συζητήσεις κορυφής. Θέλουμε ο σχεδιασμός του δημοκρατικού και σύγχρονου σχολείου, με βάση τη συνεργασία και όχι τον ακραίο ανταγωνισμό, να γίνει και πάλι αντικείμενο του ενδιαφέροντος της κοινωνίας, με την καθοριστική συμβολή του εκπαιδευτικού. Επιδιώκουμε το σχολείο να μετατραπεί σε μορφωτικό-κοινωνικό πόλο για ολόκληρη την κοινότητα και τη γειτονιά.»
