14-10-16 Το θέμα των αντιδράσεων μερίδας της ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στον εκσυγχρονισμό του μαθήματος των Θρησκευτικών σχολιάζει σε σημερινό ρεπορτάζ η συντάκτρια της εφημερίδας Financial Times, Kerin Hope, με τίτλο:

Η διδασκαλία των Θρησκευτικών δοκιμάζει τις σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με ορθόδοξους κληρικούς

και υπότιτλο:

Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κινείται με προσοχή καθώς η ελληνική Εκκλησία διαθέτει σημαντική πολιτική επιρροή.

Η εφημερίδα επισημαίνει ότι ο υπουργός Παιδείας, Νίκος Φϊλης, πυροδότησε την οργή μερίδας σκληροπυρηνικών κληρικών με το σχέδιό του να αναμορφώσει το μάθημα των Θρησκευτικών επεκτείνοντάς το στη διδασκαλία και άλλων θρησκειών.

«Οι σπουδές των Θρησκευτικών έχουν υπερβολικά ομολογιακό χαρακτήρα, προσπαθώντας να πείσουν του μαθητές για την ορθότητα της Ορθοδοξίας, πράγμα που δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος», τονίζει ο κ. Νίκος Φίλης. «Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε αλλαγές στο πρόγραμμα διδασκαλίας των Θρησκευτικών, ώστε να ανταποκριθούμε στην αυξάνουσα ποικιλία θρησκειών στην κοινωνία μας, ειδικά και μετά την εισροή στη χώρα μεγάλου αριθμού προσφύγων.»

Πάνω από το 70% των Ελλήνων πολιτών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι, αναφέρει η εφημερίδα, αλλά λιγότεροι από τους μισούς είναι τακτικοί επισκέπτες της εκκλησίας.

«Σεβόμαστε το ρόλο της Εκκλησίας και ακούμε τις απόψεις της αλλά η νομική ευθύνη του σχεδιασμού των προγραμμάτων σπουδών και της εποπτείας των σχολείων εναπόκειται στο κράτος», σημειώνει ο υπουργός Παιδείας.

Και συνεχίζει ο συντάκτης των FT:

Από την εποχή της απελευθέρωσης των Ελλήνων από τον οθωμανικό ζυγό, το 1830, πολιτική και θρησκεία πορεύονταν σε στενό εναγκαλισμό.

Όμως, πολλοί Έλληνες πλέον κρίνουν ότι η Εκκλησία αποτελεί σήμερα καταφύγιο παρωχημένου εθνικισμού και εμπόδιο στον εκμοντερνισμό της κοινωνίας. Ήδη, τόσο γονείς όσο και μαθητές παραπονιούνται ότι το μάθημα των Θρησκευτικών περιστρέφεται επιλεκτικά γύρω από το στενό πλαίσιο του ορθόδοξου χριστιανισμού, της καθιερωμένης θρησκείας του ελληνικού κράτους.

«Τα παιδιά μου βαριούνται στο μάθημα των Θρησκευτικών επειδή, όπως λένε, περιέχει πολλή κατήχηση και καθόλου συζήτηση για άλλα θρησκευτικά πιστεύω. Παρότι είναι μόνο δύο φορές τη βδομάδα είναι απρόθυμα να το παρακολουθήσουν», λέει στην εφημερίδα η Άντζελα Ασημακοπούλου, μητέρα δύο μαθητών γυμνασίου. «Δεν με πειράζει να διδάσκουν κληρικοί στα σχολεία αρκεί να διευρύνουν την διδακτική τους ύλη»

Σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, πολιτικοί τόσο της κεντροδεξιάς όσο και της κεντροαριστεράς εμφανίζονται χαρακτηριστικά διστακτικοί, προκειμένου να αντιπαρατεθούν με έναν θεσμό που ακόμη ασκεί σημαντική επιρροή σε μεγάλο αριθμό ψηφοφόρων.

Ο Αλέξης Τσίπρας, παρότι δηλωμένος άθεος ο ίδιος, έχει καλλιεργήσει φιλικές σχέσεις με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, την μετριοπαθή κεφαλή της ελληνικής Εκκλησίας. Η κυβέρνηση επέλεξε την ήπια προσέγγιση, με προοδευτική χαλάρωση των δεσμών μεταξύ κράτους και Εκκλησίας, από τον βίαιο διαχωρισμό, αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 70% των πολιτών θα τον προτιμούσε. Ένας λόγος γι΄ αυτό είναι η απειλή του δεξιού εταίρου της κυβέρνησης, του κόμματος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ προχωρούσε σε αναθεώρηση της θρησκευτικής εκπαίδευσης, το ίδιο θα αποχωρούσε από τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Εν μέσω όλων αυτών, συνεχίζει η εφημερίδα, ο Έλληνας υπουργός Παιδείας έγινε στόχος εξτρεμιστικών κύκλων της ορθόδοξης ιεραρχίας. Ο Επίσκοπος Καλαβρύτων Αμβρόσιος, δηλωμένος υποστηρικτής του νεοναζιστικού κόμματος της Χρυσής Αυγής ζήτησε τον αφορισμό του υπουργού, και μάλιστα υπό τον ήχο των καμπάνων, ενώ ο Επίσκοπος Πειραιώς Σεραφείμ τού απέδωσε «θρησκευτικό ρατσισμό».

Προς το παρόν, λέει η εφημερίδα, ο κ. Φίλης, απέκρουσε τις απειλές, σημειώνοντας πως δεν είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία αντιδρά σε μέτρα που η πλειονότητα της κοινωνίας θεωρεί ώριμα και επιβεβλημένα. Το ίδιο είχε συμβεί και με την αποτέφρωση των νεκρών καθώς και με την ανέγερση μουσουλμανικού τεμένους.

Ακολουθεί όλο το άρθρο στα αγγλικά

Syriza at odds with Orthodox clergy over religious teaching plans

Premier Tsipras treads carefully on reform as Greek church holds political sway

by: Kerin Hope in Athens

Damned as a “wretched man” and “religious racist” who should be excommunicated, Greece’s minister of education has ignited the anger of hardline Orthodox clerics with his plans to reduce their role in religious teaching.

Under the reforms, due to be introduced next year, the state will take control of religious education in schools, broadening it out to include other faiths.

“In our [party’s] opinion, religious studies are too confessional — they try to persuade pupils of the correctness of Orthodoxy, which is not the job of the educational system,” said Nikos Filis. “We’ve taken the decision to go ahead with changes [in the religious studies curriculum] to reflect the increasing diversity of faiths in our society, especially following the arrival in Greece of so many refugees.”

It is the latest salvo in a battle between Syriza — a hard left party which once campaigned for the separation of church and state — and a religious establishment that still holds huge political sway.

More than 70 per cent of Greeks are of the Orthodox faith but fewer than 50 per cent are regular churchgoers. The church plays a huge role in Greek life. The more than 100 soup kitchens set up in Athens to help people hit by the economic crisis are mostly run by church volunteers.

Other religions have comparatively few followers. There is a small Catholic community and a Greek Muslim minority in Thrace. The wider Muslim community has been boosted by the arrival of an estimated 100,000 immigrants and refugees.

“We respect the role of the church and we listen to its opinion but it’s the state that has the legal responsibility for drawing up the curriculum and overseeing schools,” said Mr Filis, in his sprawling ministry, where many offices are hung with icons of Orthodox saints.

The church’s prominent role in education harks back to the so-called “secret schools” run by Orthodox priests to keep the Greek language and culture alive during four centuries of Ottoman rule. Since Greece won independence in the 1830s, politics and religion have been closely entwined.

But to many Greeks the church is now a repository of outdated nationalism and an obstacle to modernising society. These days, both parents and pupils complain that the curriculum for religious studies, a compulsory subject taught exclusively by theology graduates and priests, focuses too narrowly on Eastern Orthodox Christianity, the established Greek religion.

“My children say they get bored with religious studies because there’s too much catechism and no discussion of any other faith. It’s only two hours a week but they want to opt out,” said Angela Asimakopoulou, a mother of two Athens high school students. “I don’t mind that priests do some teaching but they need to open up the syllabus.”

Politicians from the centre-right and the centre-left remain reluctant to antagonise an institution that still wields influence over a large pool of voters.

While Alexis Tsipras, the prime minister, is an avowed atheist who refused to take a religious oath of office when he was sworn in, he has since cultivated a friendly relationship with Archbishop Ieronymos, the moderate head of the Greek Orthodox church. The government has settled for loosening ties between church and state rather than push for a separation, which polls suggest 70 per cent of voters favour, in part to pacify its coalition partners. Panos Kammenos, leader of the rightwing Independent Greeks, has threatened to walk out if Syriza persists with its plans to reform religious education.

For his part, Mr Filis has been targeted by an extremist faction in the Orthodox hierarchy. Bishop Ambrosios of Kalavryta, an outspoken supporter of Greece’s neo-Nazi Golden Dawn party, has said that the education minister should be excommunicated. He called for church bells to ring out across his diocese to underline his condemnation of the education minister as “a wretched man, lacking education and understanding of anything sacred”. Bishop Seraphim of Piraeus called him “a religious racist”.

Even among moderate prelates, the proposed reforms have struck a nerve. Archbishop Ieronymos has said that “some Greeks don’t love the Orthodox church and want to de-Christianise it”.

So far Mr Filis has shrugged off the threats. “It’s not the first time the church has reacted in this way to measures that the majority of society believes are timely,” he said, citing previous opposition to the introduction of cremation and the construction of Athens’ first modern mosque.

Mariana Fotiades, a consultant, said: “Our society is becoming more secular even in the countryside and I think the educational changes will help bring Greeks closer to the rest of Europe.”